Sdz 4 - o Baraku, co bał się bić bez kobiety

Dziś jest mowa o Baraku. Barak nie był raczej sędzią, ale za to był wysłany przez sędzinę (tak to się odmienia?), aby pobić okupanta. Udało się, bo walczył przy nim Bóg. Potem jednak nie udało mu się zabić swego głównego przeciwnika, ale wyręczyła go w tym kobieta - wzięła młotek i wbiła gościowi kołek w głowę. A oprócz tego rozkminiam też, czy to możliwe, by wśród Żydów żyli potomkowie Kaina. I dlaczego nie.

1 Po śmierci Ehuda Izraelici znów zaczęli czynić to, co złe w oczach Pana, 2 i Pan wydał ich w ręce Jabina, króla Kanaanu, który panował w Chasor.
Wodzem jego wojsk był Sisera, który mieszkał w Charoszet-Haggoim. 3 Wówczas Izraelici wołali do Pana. Jabin bowiem miał dziewięćset żelaznych rydwanów i nielitościwie uciskał Izraelitów przez lat dwadzieścia.

Te żelazne rydwany są tu niejako główną miarą siły wojska. Już parę razy była o nich mowa - trochę to jak czołgi podczas II wojny światowej. A tak z ciekawości: sprawdziłem sobie, ile Hitler miał czołgów podczas Kampanii Wrześniowej. Wychodzi, że około 1900, czyli tylko dwa razy więcej niż Jabin żelaznych rydwanów.

4 W tym czasie sprawowała sądy nad Izraelem Debora, prorokini, żona Lappidota. 5 Zasiadała ona pod Palmą Debory, między Rama i Betel w górach Efraima, dokąd przybywali Izraelici, aby rozsądzać swoje sprawy.

Hm, czy to znaczy, że Debora zalicza się do grona sędziów? Tak by pasowało... Poza tym wygląda na to, że oprócz niej żadnych innych sądów nie było. A mogłoby się wydawać, że sędzia powinien być gdzieś w okolicach przybytku i lewitów - no, najwyraźniej nie był, a do tego była to kobieta.

6 Posłała ona po Baraka, syna Abinoama z Kedesz w pokoleniu Neftalego. «Oto - rzekła mu - co nakazał Pan, Bóg Izraela: Idź, udaj się na górę Tabor i weź z sobą dziesięć tysięcy mężów synów Neftalego i synów Zabulona. 7 Przyprowadzę ci do potoku Kiszon Siserę, wodza wojska Jabina, z jego rydwanami i hufcami i dam je w twoje ręce».

To sam Bóg ich tam przyprowadzi - za pierwszym razem zrozumiałem, że Debora - można się pomylić.

A co do góry Tabor - z początku pomyślałem, że potomkowie Neftalego i Zabulona na niej mieszkali. Ale teraz widzę, że raczej nie - Barak ma ich pod nią przyprowadzić.

No i chyba nie trzeba przypominać, że to ta sama góra, gdzie wiele wieków później przemienił się Jezus (Łk 9,28-36).

8 Odpowiedział jej Barak: «Jeżeli ty pójdziesz ze mną, pójdę, lecz jeśli ty nie pójdziesz ze mną, nie pójdę». 9 «Pójdę więc z tobą - odpowiedziała mu - lecz chwała nie okryje drogi, po której pójdziesz, albowiem przez ręce kobiety Pan wyda Siserę».

No właśnie coś podobnego miałem napisać - facet, który boi się iść gdzieś bez kobiety, to nie facet.

Powstała więc Debora i razem z Barakiem udała się do Kedesz. 10 Barak zaś zwołał pokolenie Zabulona i Neftalego, i dziesięć tysięcy mężów poszło z nim, a Debora mu towarzyszyła.

Że też mu nie było głupio... Gdyby to przynajmniej jego żona była albo matka - ale on się trzyma spódnicy zupełnie obcej kobiety. Taki to Barak...

11 Cheber Kenita oddzielił się od rodu Kaina i od plemienia synów Chobaba, teścia Mojżesza. Rozbił swój namiot koło Dębu w Saannaim, w pobliżu Kedesz.

Ten fragment z początku wygląda na wstawiony zupełnie bez sensu. Wcześniej jest zupełnie o czym innym, i później też. Za jakiś czas dopiero w fabule pojawi się ów Cheber, wygląda więc na to, że autor już zawczasu chciał poinformować czytelników, kto to taki.

No więc okej, popatrzmy na niego z bliska: jest mowa, że był Kenitą, coś o rodzie Kaina, o plemieniu Chobaba i o teściu Mojżesza. To zacznijmy od końca: Chobab jest wymieniany w Lb 10,29 i najwyraźniej był to teść Mojżesza (teraz możemy mieć tego pewność, choć wskazany fragment był dwuznaczny). I teraz wiemy, że to ten sam, który w Sdz 1,16 był nazwany Kenitą - Kenita to nie jego imię, ale przynależność rodowa. Napisano tam również, że owi Kenici osiedlili się na pustyni w okolicy Izraelitów - nic dziwnego więc, że Cheber mógł znaleźć się w owych okolicach.

To teraz pozostał nam już tylko jeden problem do rozwiązania: Kain. Wygląda na to, że Kenici to potomkowie Kaina. Pytanie tylko: którego Kaina? W Biblii wymieniony był tylko jeden, ten z Rdz 4, syn Adama i Ewy. Problem jednak w tym, że potem był potop, a Noe na arkę potomków Kaina nie zabierał - tylko swoją rodzinę. Nawet gdyby któraś z żon jego synów pochodziła od Kaina, to jej potomkowie raczej by się z Kainem nie identyfikowali - w Biblii dziedziczy się od ojca. Skąd więc owi Kenici?

Może niektórzy byliby skłonni uważać to za sprzeczność Biblii samej ze sobą. Ale ja mam co najmniej dwa sposoby na rozwiązanie tego problemu. Po pierwsze: Kenici mogli pochodzić od zupełnie innego Kaina, zwykła zbieżność imion. Po drugie zaś: Kenici mogli jakoś identyfikować się z Kainem pomimo tego, iż od niego nie pochodzili. Tak samo jak choćby polska szlachta mówiła o sobie, że pochodzi od jakichś Sarmatów, mimo iż kompletnie nic na to nie wskazywało. Ludzie mogą robić różne rzeczy w poszukiwaniu swojej tożsamości.

To tyle, wracamy do Sisery:

12 Sisera dowiedziawszy się, że Barak, syn Abinoama, wyruszył na górę Tabor, 13 zebrał wszystkie swoje rydwany, dziewięćset żelaznych rydwanów i wszystkie swoje oddziały, jakie posiadał.

Oczywiście nie sam Barak wyruszył, ale dziesięć tysięcy ludzi razem z nim.

Polecił im przybyć od Charoszet-Haggoim do potoku Kiszon. 14 Wtedy rzekła Debora do Baraka: «Wstań, bo oto nadchodzi dzień, w którym Pan wyda w ręce twoje Siserę. Czyż Pan nie kroczy przed tobą?»

Hm, no powiedzmy, że Barak mógł w to powątpiewać, czy kroczy, czy nie - w końcu Żydzi popadli w niełaskę.

Barak zszedł więc z góry Tabor, a dziesięć tysięcy ludzi za nim. 15 Wówczas Pan poraził przed Barakiem ostrzem miecza Siserę, wszystkie jego rydwany i całe wojsko.

A to ciekawa sprawa: Bóg poraził Siserę ostrzem miecza. Ale jakiego miecza? No, o tym już mowy nie ma. Aniołowie jacyś przylecieli z mieczami, czy jeden miecz latał i podrzynał gardła? Trudno to określić, no ale musiało być w tym coś niezwykłego. A może to jednak Izraelici tego Siserę porazili swoimi mieczami, a Bóg pojawia się tu tylko dlatego, że czynił On ich walkę dużo skuteczniejszą i w tym sensie On ich poraził. No, nie wiadomo.

Sisera, zeskoczywszy ze swego rydwanu, uciekł pieszo. 16 Barak zaś ścigał rydwany i wojsko aż do Charoszet-Haggoim. Całe wojsko Sisery padło pod ostrzem miecza i żaden z mężów nie uszedł.

Czyli rzeźnia, jednym słowem.

17 Sisera uciekał pieszo w kierunku namiotu Jaeli, żony Chebera Kenity, ponieważ pomiędzy Jabinem, królem Chasor, a domem Chebera Kenity panował pokój.

No i tutaj dopiero nam się pojawia ten cały Cheber Kenita. A w sumie to nawet nie on, ale jego namiot i żona.

18 Jael wychodząc naprzeciw Sisery rzekła do niego: «Zatrzymaj się, panie, zatrzymaj się u mnie! Nie bój się niczego!»

Gdy kobieta mówi, by się nie bać... no, morał sami sobie wyciągniecie po przeczytaniu dalszego ciągu:

Zatrzymał się więc u niej pod namiotem, a ona nakryła go kocem. 19 Potem rzekł do niej: «Daj mi - proszę cię - napić się trochę wody, gdyż mam pragnienie». Ona otwarła bukłak z mlekiem, dała mu się napić i nakryła go na powrót. 20 «Czuwaj przy wejściu do namiotu - rzekł jej - a gdyby ktoś nadszedł i zapytał mówiąc: "Jest tu kto?" - odpowiedz: "Nie ma"». 21 Lecz Jael, żona Chebera, wzięła palik od namiotu, uchwyciła młot w rękę, i zbliżając się cicho do niego, przebiła jego skroń palikiem, tak że ten utkwił w ziemi, [Sisera] spał bowiem głęboko, wyczerpany do ostatka. W ten sposób zginął.

Paliki od namiotu chyba nie były zbyt ostre w tamtych czasach - tak by się zdawało przynajmniej. Więc chyba trochę musiała się namachać tym młotkiem, i do tego ubrudzić. No, mocny fragment, mocny...

22 Tymczasem nadszedł Barak ścigając Siserę. Jael wyszła naprzeciw niego: «Wejdź - rzekła do niego - a pokażę ci człowieka, którego szukasz». Wstąpił do niej, a oto Sisera leżał martwy, z palikiem w skroni.

Oj, ciekaw jestem miny tego Baraka. Ale w sumie czy to nie jest pewien chichot Boga? - patrzcie: Barak bał się iść na wojnę bez kobiety, więc Bóg również w zabiciu głównego wroga wyręczył Baraka kobietą. No, chciałbym widzieć jego minę, gdy zobaczył tego Siserę leżącego w namiocie. I ciekaw też jestem, jakie potem o Baraku krążyły żarty wśród Izraela.

23 Tak Bóg w tym dniu uniżył przed Izraelitami Jabina, króla Kanaanu. 24 Ręka zaś Izraelitów uciskała coraz mocniej Jabina, króla Kanaanu, aż do całkowitej jego zagłady.

Znaczy się: ostatecznie Jabin został przez nich zwyciężony. To taki happy end dzisiejszego rozdziału.