Pwt 22 - różne warianty pozamałżeńskiego seksu

W tym rozdziale znowu mamy kawałek prawa, a w zasadzie kilka jego kawałków z różnych dziedzin życia. Jedne brzmią bardzo słusznie, jak te, by oddawać sobie swoje zguby, inne wyglądają na pierdołowate i dziwne, jak to obsiewaniu winnicy, a jeszcze inne, te związane z małżeństwem, seksem albo ubraniami, mogą wzbudzać kontrowersje. Dla każdego zatem coś miłego - zapraszam.

1 Jeśli zobaczysz zbłąkanego wołu swego brata albo sztukę mniejszego bydła, nie odwrócisz się od nich, lecz zaprowadzisz je z powrotem do swego brata. 2 Jeśli brat twój nie jest blisko ciebie i jeśli go nie znasz, zaprowadzisz je do swego domu, będą u ciebie, aż przyjdzie ich szukać twój brat i wtedy mu je oddasz. 3 Tak postąpisz z jego osłem, tak postąpisz z jego płaszczem, tak postąpisz z każdą rzeczą zgubioną przez swego brata - z tym, co mu zginęło, a tyś odnalazł: nie możesz od tego się odwrócić.

No właśnie, a dzisiaj się mówi "znalezione nie kradzione". Choć z drugiej strony, jeśli ktoś weźmie jakąś zgubioną rzecz do domu, tak jak każe ten przepis, to raczej mało prawdopodobne, że znalazca sam po ową rzecz przyjdzie. W ówczesnych czasach, gdy ludzi było mało, a dobytek zazwyczaj miał cztery nogi i mógł uciec, to prawo było całkiem dobre, ale tak sobie myślę, że dzisiaj najlepiej po prostu takich rzeczy nie ruszać - bo większa jest szansa, że ktoś znajdzie. No, chyba że jest to podpisane, albo jest się w jakiejś mniejszej grupie i można ogłosić, że coś się znalazło.

4 Jeśli zobaczysz, że osioł twego brata albo wół jego upadł na drodze - nie odwrócisz się od nich, ale z nim razem je podniesiesz.

Podobny przepis był już w Wj 23,5, choć tam był jeszcze dodatek, by zrobić tak, gdy to się wrogowi twojemu przydarzy. Ten wróg to w zasadzie ważny szczegół, który nawet został przeze mnie przeoczony w analizie tamtego rozdziału, a to niedobrze. Bo przecież nakaz pomocy dla wroga jest spójny z tym, co potem mówił Jezus: "miłujcie swoich nieprzyjaciół". Ciekawe, że Mojżesz tutaj pominął tego wroga i mówi tylko o bracie. Może jemu samemu nie mieściło się w głowie, aby wrogowi swojemu pomagać? W końcu Mojżesz też taki idealny nie był, w Egipcie swego czasu zamordował człowieka...

No, ale prawo to raczej dotyczy takich sąsiedzkich wrogów, a nie wrogów, których Bóg kazał wytępić.

5 Kobieta nie będzie nosiła ubioru mężczyzny ani mężczyzna ubioru kobiety; gdyż każdy, kto tak postępuje, obrzydły jest dla Pana, Boga swego.

Hm, ciekawe, że prawo to działa w obie strony. Bo tak na chłopski rozum, to facet w sukience jest zboczony, ale kobieta w męskich spodniach... hm, no może trochę, ale już tak nie razi. Poza tym w tamtych czasach moda była raczej mało różnorodna, ale dzisiaj jest inaczej - są też ubrania unisex, choćby uniwersalne ubrania robocze.

A przypomniał mi się jeszcze pewien popularny zwyczaj z gimnazjum, kiedy to jedną z ważniejszych oznak bycia ze sobą w związku było to, że dziewczyna chodziła w bluzie swojego chłopaka.

Cóż, trudno powiedzieć, co Bóg dziś myśli o takich jak powyższa niewinnych praktykach, ale za to można dość łatwo ekstrapolować to prawo na transwestytów - bo wtedy też jest tak, że facet chodzi w kobiecym ubraniu, czy nawet przeszczepia sobie kobiece organy. Co prawda w Biblii raczej się nic o transwestytach nie znajdzie, bo wtedy nikt takie pomysły nie wpadał, ale coś na rzeczy musi być.

O, a na koniec jeszcze jedna rzecz ciekawa. Biblia Tysiąclecia komentuje ten przepis następująco: "Chodzi o zmianę ubrania ze względu na kulty pogańskie lub magię." Cóż, wielebni redaktorzy jak zwykle wiedzą lepiej, co Mojżesz miał na myśli. Rozumiem ich intencję, w końcu chcieli uniknąć kolejnych zarzutów wobec swojej religii, bo pewnie wiele pań czytając ten fragment myślało sobie, że zakazują jej chodzić w spodniach (chociaż de facto jeśli istnieją spodnie damskie, to jest to ubiór damski). Tak czy inaczej, tego typu "obrona" Mojżesza w oczach współczesnych wywołuje we mnie zniesmaczenie.

6 Jeśli napotkasz przed sobą na drodze, na drzewie lub na ziemi gniazdo ptaka z pisklętami lub jajkami wysiadywanymi przez matkę, nie zabierzesz matki z pisklętami. 7 Matkę zostawisz w spokoju, a pisklęta możesz zabrać - aby ci się dobrze powodziło i abyś długo żył.

A tego to ja trochę nie rozumiem. Hm, chodzi o to, aby matka nie patrzyła na śmierć swoich dzieci, a dzieci na śmierć matki? Ale w zasadzie komu by się chciało przyrządzać takie małe pisklaki? Przecież to kupa roboty, aby to oczyścić, a jedzenia niewiele. No cóż, może to akurat wymyślił sobie już sam Mojżesz...

8 Jeśli zbudujesz nowy dom, uczynisz na dachu ogrodzenie, byś nie obciążył swego domu krwią, gdyby ktoś z niego spadł.

O, a zatem w Biblii jest nawet prawo budowlane. No proszę... Oczywiście chodzi tu o taki rodzaj dachu, który jest tarasem i na który wszyscy wchodzą - w tamtych czasach zapewne był popularny. Cóż, w takim razie widać, że przestrzeganie pewnych elementarnych przynajmniej norm bezpieczeństwa jest zgodne z wolą Boga.

9 Nie zasiejesz w twojej winnicy dwu gatunków roślin, aby wszystkie nie zostały uznane za święte: nasiona posiane i zbiory w winnicy.

Hm, a to dziwny przepis... nawet bardzo. Święte? Ale w jakim sensie?

Biblia Warszawska i Przekład Nowego Świata tłumaczą to nieco inaczej - mianowicie, aby nasiona te nie poszły na rzecz świątyni. I ten przekład, przyznać trzeba, jest spójny z obrazem, jaki wcześniej rysowała nam Biblia, mianowicie, że święte jest to, co jest własnością Boga. A zatem gdy nasiona na polu są uznane za święte, to nie znaczy to, że zyskują jakąś nadprzyrodzoną moc, ale że po prostu mają być oddane Bogu, czyli do świątyni.

Jeśli zaś chodzi o sam przepis, to najwyraźniej oddanie ziaren do świątyni jest rodzajem kary za obsiewanie winnicy dwoma ich rodzajami. I to jest zastanawiające, ale i spójne z dalszym ciągiem.

10 Nie będziesz orał razem wołem i osłem. 11 Nie wdziejesz sukni utkanej naraz z wełny i lnu.

No i właśnie - następne przykłady robienia czegoś na dwa sposoby jednocześnie. Czy te przepisy mają sens?

Co do dwóch ostatnich można znaleźć całkiem sensowne uzasadnienie - że osioł przy wole strasznie się zmęczy na przykład, albo że będzie znosił na drugą stronę. Natomiast wełna i len mają chyba trochę inne właściwości fizyczne i mogłyby się łatwiej zniszczyć.

Ale to sianie dwóch gatunków roślin jest już mniej zrozumiałe i należałoby tutaj szukać już jednak innego sensu. Jakiego? Ano bardziej symbolicznego - że ogółem mieszanie ze sobą niekompatybilnych rzeczy niesie ze sobą wiele zagrożeń. I podobnie jest z mieszaniem się z innymi kulturami (a Żydzi mieli do tego duże skłonności, co już pokazali swego czasu z Moabitkami).

Można to interpretować jeszcze szerzej - że zła jest niespójność wewnętrzna człowieka, dwulicowość. Choć przyznam, że to mi już wygląda na nadinterpretację z mojej strony.

12 Zrobisz sobie frędzle na czterech rogach płaszcza, którym się okrywasz.

No tutaj chyba chodzi po prostu o to, aby płaszcz się nie strzępił - tak mi się w każdym razie zdaje. W przepisie jednak trudno już szukać symboliki i chyba po prostu to taka praktyczna rada od Mojżesza.

13 Jeśli ktoś poślubi żonę, zbliży się do niej, a potem ją znienawidzi, 14 zarzucając jej złe czyny, i zniesławi ją mówiąc: «Poślubiłem tę kobietę, a zbliżywszy się do niej, nie znalazłem u niej oznak dziewictwa», 15 wtedy ojciec i matka młodej kobiety zaniosą dowody jej dziewictwa do bramy, do starszych miasta. 16 Ojciec młodej kobiety odezwie się do starszych: «Dałem swą córkę temu człowiekowi za żonę, a on ją znienawidził. 17 Oto zarzuca jej złe czyny, mówiąc: "Nie znalazłem u córki twej oznak dziewictwa". A oto są dowody dziewictwa mej córki» i rozłoży tkaninę przed starszymi miasta.

A zatem dowodem dziewictwa jest tkanina... Jaka tkanina? No, to chyba akurat proste - chodzi zapewne o prześcieradło z nocy poślubnej, na którym widać ślady krwi po przebiciu błony dziewiczej. No, i jeszcze może ślady spermy mężczyzny by się przydały, aby wszystko było jasne. Innego dowodu nie jestem sobie w stanie wyobrazić.

No dobra, w zasadzie może nie jest to i najlepszy dowód, bo można go dość łatwo podrobić. W tamtych czasach nie było jeszcze badań DNA, by zidentyfikować, czyje to ślady. Ale zakładając, że jednak Izraelici aż tak przebiegli nie byli, w większości przypadków prawo to nie powinno być nadużywane.

18 Wtedy starsi miasta wezmą tego męża i ukarzą go. 19 Skażą go na sto [syklów] srebra i dadzą je ojcu młodej kobiety, gdyż okrył niesławą dziewicę izraelską; pozostanie jego żoną i nie będzie jej mógł całe życie porzucić. 20 Lecz jeśli oskarżenie to okaże się prawdziwym, bo nie znalazły się dowody dziewictwa młodej kobiety, 21 wyprowadzą młodą kobietę do drzwi domu ojca i kamienować ją będą mężowie tego miasta, aż umrze, bo dopuściła się bezeceństwa w Izraelu, uprawiając rozpustę w domu ojca. Usuniesz zło spośród siebie.

Hmm, no i ten przepis jest dość trudny do przełknięcia. To chyba też właśnie na jego podstawie skazana na śmierć miała zostać ta prostytutka, którą swego czasu Jezus uratował, pytając się oskarżycieli, który z nich jest bez grzechu.

Natomiast pokazana jest jeszcze jedna rzecz: że o ile, jak wcześniej wskazywałem, małżeństwo zaczyna się w łóżku, o tyle nie w takim przypadku, gdy ojciec kobiety żyje i nic o tym nie wie - bo wtedy jest to rozpusta.

22 Jeśli się znajdzie człowieka śpiącego z kobietą zamężną, oboje umrą: mężczyzna śpiący z kobietą i ta kobieta. Usuniesz zło z Izraela. 23 Jeśli dziewica została zaślubiona mężowi, a spotkał ją inny jakiś mężczyzna w mieście i spał z nią, 24 oboje wyprowadzicie do bramy miasta i kamienować ich będziecie, aż umrą: młodą kobietę za to, że nie krzyczała będąc w mieście, a tego mężczyznę za to, że zadał gwałt żonie bliźniego. Usuniesz zło spośród siebie.

A więc Mojżesz zakłada, że gdy kobieta jest gwałcona w mieście i krzyczy, to na pewno ktoś przyjdzie jej z pomocą i do gwałtu nie dojdzie, a zatem skoro doszło, to nie krzyczała, czyli zgodziła się na seks. No, trzyma się to kupy, choć być może założenie, że na 100% zostanie usłyszana i ktoś jej przyjdzie z pomocą, jest dość pochopne.

25 Lecz jeśli mężczyzna znalazł na polu młodą kobietę zaślubioną, zadał jej gwałt i spał z nią, umrze sam mężczyzna, który z nią spał. 26 Młodej kobiecie zaś nic nie uczynisz. Młoda kobieta nie popełniła przestępstwa godnego śmierci. Wypadek ten jest podobny do tego, gdy ktoś powstaje przeciw bliźniemu swemu i życia go pozbawi: 27 znalazł ją na polu, młoda kobieta zaślubiona krzyczała, a nikt jej nie przyszedł z pomocą.

No i to ma sens - bo nikt by jej raczej nie usłyszał. Zatem jaki z tego wniosek? Jak zdradzać męża, to tylko na polu...

28 Jeśli mężczyzna znajdzie młodą kobietę - dziewicę niezaślubioną - pochwyci ją i śpi z nią, a znajdą ich, 29 odda ten mężczyzna, który z nią spał, ojcu młodej kobiety pięćdziesiąt syklów srebra i zostanie ona jego żoną. Za to, że jej gwałt zadał, nie będzie jej mógł porzucić przez całe swe życie.

Pytanie tylko brzmi: co jeśli ona nie będzie go chciała? O tym chyba już Mojżesz nie pomyślał... Ale spójrzmy na to z innej strony - jeśli chłopak zakocha się w dziewczynie, wystarczy, że ją zgwałci i już jest jego - jakie to proste! Trudno też może dzisiaj uzasadnić te pięćdziesiąt syklów srebra, raczej każdy normalny ojciec dałby w mordę komuś, kto chciałby tak "kupić" jego córkę, no ale widocznie w tamtych czasach było to całkiem normalne wynagrodzenie kłopotów związanych z incydentem.

No i cóż, to koniec dzisiejszej porcji praw. Jest w nich pewien sens, ale czy pochodzą w całości od Boga? - w to jednak wątpię. Z resztą nawet przy tym fragmencie z Ewangelii, o którym wspominałem, J 8,4-5, jest napisane tak:

4 Nauczycielu, tę kobietę dopiero pochwycono na cudzołóstwie. 5 W Prawie Mojżesz nakazał nam takie kamienować. A Ty co mówisz?

A zatem powiedziane jest, że to Mojżesz im nakazał, a nie Bóg - takie było przeświadczenie, a i odstąpienie Jezusa od owego prawa wskazywałoby też na to, że za bardzo od Boga to ono nie jest. Lub ewentualnie - wskazywałoby raczej na to, że Jezus nas odkupił i dlatego prawo nie działa.

No i na tej konkluzji zakończę już dzisiejszy rozdział.