Rdz 17 - rzeź napletków w domu Abrahama

Ten rozdział niewątpliwie jest istotny. Abram staje się Abrahamem, obcina napletki wszystkim swoim ludziom i po raz kolejny dostaje obietnicę licznego potomstwa. Poza tym znowu jest mowa o ziemi Kanaan, wraz ze stwierdzeniem, że ma ona należeć do potomstwa Abrahama na wieki.

1 A gdy Abram miał dziewięćdziesiąt dziewięć lat, ukazał mu się Pan i rzekł do niego: «Jam jest Bóg Wszechmogący. Służ Mi i bądź nieskazitelny, 2 chcę bowiem zawrzeć moje przymierze pomiędzy Mną a tobą i dać ci niezmiernie liczne potomstwo».

Bóg chce człowieka nieskazitelnego. To chyba ważny motyw starotestamentowy.

3 Abram padł na oblicze, a Bóg tak do niego mówił: 4 «Oto moje przymierze z tobą: staniesz się ojcem mnóstwa narodów. 5 Nie będziesz więc odtąd nazywał się Abram, lecz imię twoje będzie Abraham, bo uczynię ciebie ojcem mnóstwa narodów. 6 Sprawię, że będziesz niezmiernie płodny, tak że staniesz się ojcem narodów i pochodzić będą od ciebie królowie. 7 Przymierze moje, które zawieram pomiędzy Mną a tobą oraz twoim potomstwem, będzie trwało z pokolenia w pokolenie jako przymierze wieczne, abym był Bogiem twoim, a potem twego potomstwa. 8 I oddaję tobie i twym przyszłym potomkom kraj, w którym przebywasz, cały kraj Kanaan, jako własność na wieki, i będę ich Bogiem».

O, i tutaj mamy stwierdzenie, iż potomstwo Abrahama ma mieć kraj Kanaan na wieki. Pytanie tylko, czy ówczesny kraj Kanaan to to samo, co dzisiejsza Palestyna, czy może więcej? W końcu dwa rozdziały wcześniej Bóg mówił, iż daje potomstwu Abrahama całą ziemię między Nilem a Eufratem - jest więc tego nieco więcej. Mogło jednak być tak, iż Palestyna dana jest im na zawsze, natomiast ziemie od Nilu do Eufratu, to maksymalny zasięg hebrajskiego państwa?

9 Potem Bóg rzekł do Abrahama: «Ty zaś, a po tobie twoje potomstwo przez wszystkie pokolenia, zachowujcie przymierze ze Mną. 10 Przymierze, które będziecie zachowywali między Mną a wami, czyli twoim przyszłym potomstwem, polega na tym: wszyscy wasi mężczyźni mają być obrzezani; 11 będziecie obrzezywali ciało napletka na znak przymierza waszego ze Mną. 12 Z pokolenia w pokolenie każde wasze dziecko płci męskiej, gdy będzie miało osiem dni, ma być obrzezane - sługa urodzony w waszym domu lub nabyty za pieniądze - każdy obcy, który nie jest potomkiem twoim - 13 ma być obrzezany; obrzezany ma być sługa urodzony w domu twoim lub nabyty za pieniądze. Przymierze moje, przymierze obrzezania, będzie przymierzem na zawsze. 14 Nieobrzezany, czyli mężczyzna, któremu nie obrzezano ciała jego napletka, taki człowiek niechaj będzie usunięty ze społeczności twojej; zerwał on bowiem przymierze ze Mną».

To ciekawe, że istotą owego przymierza Boga z Abrahamem jest właśnie obrzezanie. Nie ma żadnych dodatkowych praw - dziesięć przykazań pojawi się dużo później. Dlaczego więc Bogu zależało właśnie na tych napletkach?

Współcześnie mówi się, że obrzezanie ułatwia późniejsze utrzymywanie higieny i w ten sposób mniej się rozprzestrzeniają choroby. No, może i coś w tym jest - Bóg w pierwszej kolejności chciał zadbać o zdrowie swojego narodu.

15 I mówił Bóg do Abrahama: «Żony twej nie będziesz nazywał imieniem Saraj, lecz imię jej będzie Sara. 16 Błogosławiąc jej, dam ci i z niej syna, i będę jej nadal błogosławił, tak że stanie się ona matką ludów i królowie będą jej potomkami».17 Abraham, upadłszy na twarz, roześmiał się; pomyślał sobie bowiem: «Czyż człowiekowi stuletniemu może się urodzić syn? Albo czy dziewięćdziesięcioletnia Sara może zostać matką?»

Ten fragment jest zastanawiający. Co prawda dla nas wydaje się to nieprawdopodobne, aby w wieku stu lat spłodzić syna, jednakże wierząc poprzednim rozdziałom, w owych czasach nie było to coś niezwykłego. Sam Abraham urodził się, gdy jego ojciec lat miał 70, zaś Sem, kilka pokoleń wstecz, też miał syna w wieku stu lat. Dlaczego więc Abraham uważał to za tak absurdalne?

Możliwe, że w owych czasach tak późne płodzenie dzieci nie było już normą. Z resztą w genealogii między Semem a Terachem płodzenie synów następowało około trzydziestki. Po drugie zaś, nawet jeśli spłodzenie syna w tak późnym wieku nie było czymś nadzwyczajnym, być może problem leżał po stronie kobiety. W Biblii nie ma póki co za bardzo mowy, jak stare były kobiety, gdy rodziły dzieci. No a przyznać trzeba, że 90 lat to jednak sporo.

18 Rzekł zatem do Boga: «Oby przynajmniej Izmael żył pod Twoją opieką!» 19 A Bóg mu na to: «Ależ nie! Żona twoja, Sara, urodzi ci syna, któremu dasz imię Izaak. Z nim też zawrę przymierze, przymierze wieczne z jego potomstwem, które po nim przyjdzie. 20 Co do Izmaela, wysłucham cię: Oto pobłogosławię mu, żeby był płodny, i dam mu niezmiernie liczne potomstwo; on będzie ojcem dwunastu książąt, narodem wielkim go uczynię. 21 Moje zaś przymierze zawrę z Izaakiem, którego urodzi ci Sara za rok o tej porze».

To ciekawe, że Bóg przymierze zawrze z Izaakiem, a z Izmaelem najwyraźniej nie. Tylko o jakim przymierzu jest tutaj mowa? Czy o tym samym, które Bóg przed chwilą zawarł z Abrahamem? Oznaczałoby to, że Izmael, jako syn niewolnicy, nie jest prawowitym spadkobiercą Abrahamowego przymierza.

No, chyba że jest mowa o innym przymierzu, odrębnym dla Izaaka.

22 Wypowiedziawszy te słowa, Bóg oddalił się od Abrahama. 23 Wtedy Abraham, wziąwszy swego syna Izmaela i wszystkich zrodzonych w jego domu lub tych, których nabył za pieniądze - wszystkich swych domowników płci męskiej - jeszcze tego samego dnia obrzezał ciało ich napletka, tak jak mu to nakazał Bóg.

Przyznam, że dziwi mnie, iż udało mu się to osiągnąć w ciągu jednego dnia. Miał on przecież podobno kilkuset ludzi u siebie. Czyżby nikt nie stawiał oporów?

24 Abraham miał lat dziewięćdziesiąt dziewięć, gdy obrzezano ciało jego napletka, 25 a Izmael miał lat trzynaście, gdy obrzezano ciało jego napletka. 26 Tego samego dnia zostali więc obrzezani: Abraham i syn jego Izmael, 27 a wraz z nimi zostali obrzezani wszyscy jego domownicy - słudzy urodzeni w jego domu albo obcy, nabyci za pieniądze.

I tak oto kończy się rzeź napletków w domu Abrahama. Musiało być z tym sporo zamieszania, ale skoro w końcu Abraham dopiął swego, znaczy to, że faktycznie uwierzył w Bożą obietnicę.