2Sm 4 - biblijna nagroda Darwina

Dziś znowu leje się krew. Zamordowany zostaje... no, może na razie nie zdradzę kto. W każdym razie mamy dwóch morderców, którzy to mieli nadzieję poprzez swą zbrodnię wkupić się w łaski Dawida. Nie przewidzieli jednak opcji, że Dawidowi taki czyn jednak do gustu nie przypadnie.

1 Gdy syn Saula, <Iszbaal>, otrzymał wiadomość o śmierci Abnera w Hebronie, opadły mu ręce, a wszyscy Izraelici przerazili się. 2 Syn Saula miał dwóch dowódców wojska: jednemu na imię było Baana a drugiemu Rekab. Byli synami Rimmona z Beerot, z pokolenia Beniamina, bo i Beerot zaliczano do Beniamina.3 Mieszkańcy Beerot uciekli do Gittaim i zostali tam osadnikami aż po dzień dzisiejszy.

4 Jonatan, syn Saula, miał syna chromego; kiedy bowiem liczył lat pięć, nadeszła wiadomość o Saulu i Jonatanie z Jizreel, a jego własna piastunka wziąwszy go uciekła. Wśród pośpiechu ucieczki on upadł i pozostał chromy. Nazywał się Meribbaal.

Chromy czyli kulawy. Prawdopodobnie złamał sobie nogę i źle mu się zrosła, albo coś się trwale uszkodziło w stawach. No, spora to tragedia, nie dość, że ojciec mu umarł, to jeszcze zaraz po tym stał się kaleką.

Zastanawia mnie tylko jeszcze jedna rzecz: dlaczego miał on na imię Meribbaal, a więc imię nawiązujące do Baala - że Saul dał synowi imię Iszbaal to już wiemy, no ale z Saulem nie działo się najlepiej. Natomiast imię Meribbaalowi nadawał już chyba Jonatan, a przynajmniej miał w tej sprawie trochę do powiedzenia. Widzimy jednak, że Jonatanowi imię nawiązujące do Baala jakoś nie przeszkadzało.

5 Rekab i Baana, synowie Rimmona z Beerot, wybrali się w drogę i podczas dziennej spiekoty weszli do domu Iszbaala, który położył się właśnie, by po południu odpocząć. 6 Odźwierna domu zmęczona czyszczeniem zboża zasnęła. Rekab więc i jego brat Baana mogli wejść. 7 Wkradli się do domu. [Iszbaal] leżał w łożu swej sypialni. Ugodzili go i zamordowawszy ucięli mu głowę.

Trzeba przyznać, że ta narracja w Biblii często zaskakuje. Niby nic się nie dzieje: jacyś dwaj dowódcy, jakiś wnuk Saula dla zmyłki, aż nagle bam - i król nie ma głowy.

Głowę tę zabrali i szli całą noc drogą Araby. 8 Gdy przynieśli głowę Dawidowi, który był w Hebronie, oświadczyli królowi: «Oto jest głowa Iszbaala, syna Saula, twojego wroga, który czatował na twe życie. Dzisiaj Pan zapewnił pomstę nad Saulem i jego rodem panu naszemu, królowi».

Po co ci ludzie zabili Iszbaala? Uczynił on komuś coś złego? No, nie mamy w Biblii opisu żadnej jego zbrodni, a i Dawidowi raczej nic o tym nie było wiadomo, jak wskazuje jego późniejsza reakcja. Mordercy twierdzą, że Iszbaal miał zamiar zabić Dawida. No i cóż - mogła to być prawda, w końcu jakaś rywalizacja polityczna miała tu miejsce. Zauważmy do tego, że mordercy owi to nie był byle kto, lecz dowódcy Iszbaalowych wojsk. Mogło być więc tak, że Iszbaal faktycznie coś większego planował, a oni należeli do wtajemniczonych w spisek.

No ale sam zamiar nie jest według prawa przestępstwem. Najwyżej Bóg mógłby w tym momencie Iszbaala zabić, ale ludzie takiego prawa nie mieli. Z pewnością nie możemy więc stwierdzić, że motywem zabójców była troska o sprawiedliwość. Jaki był więc ich motyw?

Przypadek ich jest bardzo podobny do wcześniejszego przypadku Abnera, który również obrał stronę Dawida i również zaczął swoją nową karierę bardzo gorliwie. Tu i tam motyw wydaje się oczywisty - chęć wypracowania sobie wysokiej pozycji w oczach Dawida, podobnej do tej, jaką mieli na dworze Saula. O ile jednak Abner był rozsądny i mądrze korzystał ze swoich wpływów w Izraelu, o tyle ci dwaj, jak się przekonamy niżej, zrobili kompletną głupotę.

9 Tymczasem Dawid odrzekł Rekabowi i jego bratu Baanie, synom Rimmona z Beerot, oświadczając im: «Na życie Pana, który wybawił moje życie z każdego niebezpieczeństwa! 10 Tego, kto mi doniósł: "Oto umarł Saul", myśląc, że przekazuje wieść radosną, kazałem pochwycić i stracić w Siklag. Tak nagrodziłem go za "dobrą" wieść. 11 Cóż dopiero gdy złoczyńcy zamordowali sprawiedliwego człowieka w jego domu, na jego łożu. Czy teraz nie zażądam od was [odpowiedzialności za] jego krew i nie zgładzę was z ziemi?» 12 Dawid więc dał rozkaz młodzieńcom, a ci ich stracili. Odrąbali im ręce i nogi i powiesili w okolicy stawu w Hebronie, a głowę Iszbaala zabrali i pochowali w Hebronie, w grobie Abnera.

Widzimy zatem karę ze szczególnym okrucieństwem. Cóż, w prawie chyba nie było akurat wzmianki o traktowaniu ludzi już skazanych na śmierć. Choć w sumie biorąc pod uwagę, że zostali skazani na śmierć, a nie na obcięcie kończyn, dobry adwokat zażądałby wyciągnięcia konsekwencji od oprawców. Tak czy inaczej, nie wiemy, czy to obcinanie to pomysł Dawida, czy raczej katów, prędzej to drugie.

W każdym razie przypadek tych dwóch zasługuje na nagrodę Darwina, bo to jedna z najgłupszych śmierci opisanych w Biblii. A tak swoją drogą, naprawdę źle świadczy to o Izraelu oraz Saulu, że mimo iż prawo Boga było wszystkim wiadome, to jednak mordercy ci sądzili, że zostaną za swój czyn nagrodzeni. Nic ich przecież do tego czynu nie przymuszało, równie dobrze mogli donieść Dawidowi o złych zamiarach Iszbaala i pokornie oddać się do jego dyspozycji. A dlaczego źle świadczy to o Saulu? No bo przecież wychowali się (najprawdopodobniej) na jego dworze i skoro mordowanie przeciwników politycznych uznali za dobre, myśląc do tego, że Dawid uzna tak samo, no to zapewne u Saula musiało być to normą. No i w sumie było, jeśli spojrzymy na jego życie i twórczość...