Wj 6 - inny opis objawienia w krzaku, gmatwający sytuację

Dzisiejszy rozdział jest rozdziałem dość zagmatwanym. Historia objawienia się Boga Mojżeszowi jest bowiem opowiadana od początku, niestety z pewnymi różnicami. A potem znajduje się mała porcja genealogii, która wygląda jak dzieło jeszcze innego autora i wstęp do kolejnego opisu objawienia, tym razem streszczonego do minimum.

1 Pan rzekł wtedy do Mojżesza: «Teraz ujrzysz, co uczynię faraonowi. [Zmuszony] mocną ręką wypuści ich i mocną ręką wypędzi ich ze swego kraju».

To zdanie najwyraźniej jest odpowiedzią na pytanie Mojżesza z poprzedniego rozdziału, kiedy to wypominał on Bogu, że nic nie czyni. Kto w tak nielogiczny sposób podzielił ten tekst na rozdziały?

2 Bóg rozmawiał z Mojżeszem i powiedział mu: «Jam jest Jahwe. 3 Ja objawiłem się Abrahamowi, Izaakowi i Jakubowi jako Bóg Wszechmocny, ale imienia mego, Jahwe, nie objawiłem im. 4 Ponadto ustanowiłem też przymierze moje z nimi, że im dam kraj Kanaan, kraj ich wędrówek, gdzie przebywali jako przybysze. 5 Ja także usłyszałem jęk Izraelitów, których Egipcjanie obciążyli robotami, i wspomniałem na moje przymierze. 6 Przeto powiedz synom izraelskim: Ja jestem Pan! Uwolnię was od jarzma egipskiego i wybawię was z niewoli, i wyswobodzę was wyciągniętym ramieniem i przez surowe kary. 7 I wezmę sobie was za mój lud, i będę wam Bogiem, i przekonacie się, że Ja, Pan, Bóg wasz, uwolniłem was spod jarzma egipskiego. 8 Potem wprowadzę was do ziemi, którą z ręką podniesioną przysiągłem dać Abrahamowi, Izaakowi i Jakubowi. Dam ją wam na własność. Zaiste, Ja jestem Pan!»

Cały powyższy fragment wygląda mi na drugi opis tego samego objawienia na górze Horeb, tyle, że jest on bardziej streszczony. W końcu w poprzednich rozdziałach Mojżesz powiedział już to wszystko Izraelitom - że ich Bóg wyprowadzi z Egiptu i da im ziemie Kanaanu - więc po co miałby mówić drugi raz?

Poza tym znowu jest na początku mowa o imieniu, więc plan ramowy objawienia jest ten sam. Tym razem nawet Biblia Tysiąclecia używa imienia Jahwe, co mnie trochę zaskoczyło.

No i właśnie, pojawia się znowu problem imienia. Zgodnie z tym opisem Jakub i jego przodkowie jednak imienia Jahwe nie znali, a jedynie określenie "Bóg Wszechmocny". I tekst wydaje się być tutaj jednoznaczny.

Mógłbym co prawda podciągać to teraz pod moją teorię z 3. rozdziału i twierdzić, że imię Jahwe znali, ale nie znali jego wyjaśnienia, które Bóg objawił dopiero teraz Mojżeszowi. Jednak nie trzymałoby się to kupy, bo przecież mowa jest wyraźna, że wcześniej objawiał się on jako Bóg Wszechmocny - i fakt ten jest postawiony w opozycji do wyjawienia imienia Jahwe.

Muszę zatem stwierdzić, że moja poprzednia teoria jest niezgodna z powyższym drugim opisem objawienia.

Czy to jednak koniec wątpliwości?

Rzekłbym, że raczej początek. I chyba musimy pogodzić się z faktem, iż tak naprawdę nie wiemy, jakimi słowami dokładnie mówił Bóg do Mojżesza, ani w jaki sposób określenie "Jestem, Który Jestem" zamieniło się w imię "Jahwe". W każdym razie ja nie mam już zamiaru się nad imieniem Boga rozwodzić, bo im dłużej to czynię, tym bardziej się czuję w tej kwestii niekompetentny.

9 Mojżesz oznajmił te słowa Izraelitom, którzy nie chcieli ich słuchać z powodu udręki ducha i z powodu ciężkich robót.

No i tutaj pojawia się sprzeczność z poprzednią wersją, bowiem w tamtym opisie Izraelici początkowo chcieli Mojżesza słuchać.

10 Pan powiedział do Mojżesza: 11 «Idź i powiedz faraonowi, królowi egipskiemu, aby wypuścił Izraelitów ze swego kraju». 12 Mojżesz wymawiał się przed Panem mówiąc: «Jeśli Izraelici nie chcą mię słuchać, jakże faraon będzie słuchał mnie, któremu mówienie sprawia trudność?»

13 Pan powiedział do Mojżesza i Aarona i dał im rozkaz dla Izraelitów i dla faraona, króla egipskiego, aby pozwolił wyjść Izraelitom z ziemi egipskiej.

No i tutaj znowu coś się nie zgadza. Brzmi to bowiem tak, jakby na początku Mojżesz mówił do Izraelitów bez Aarona. Hm, a może faktycznie Mojżesz na początku mówił samemu, a dopiero potem, jak mu się nie udało, powiedział Bogu: "poślij kogoś innego"?

No nie wiem... cała historia byłaby prostsza, gdyby istniała w jednej wersji.

14 Oto naczelnicy rodów: synowie Rubena, pierworodnego Izraela: Henoch i Pallu, Chesron i Karmi; to są rodziny Rubena. 15 Synowie Symeona: Jemuel, Jamin, Ohad, Jakin, Sochar i Szaul, syn Kananejki; to są rodziny Symeona. 16 Oto imiona synów Lewiego z ich rodzinami: Gerszon, Kehat i Merari. Lat życia Lewiego było sto trzydzieści siedem. 17 Synowie Gerszona: Libni i Szimei, według ich rodzin.18 Synowie Kehata: Amram i Jishar, Chebron i Uzzjel. Lat życia Kehata było sto trzydzieści trzy. 19 Synowie Merariego: Machli i Muszi. Oto rodziny Lewiego według ich rodowodów. 20 Amram wziął za żonę ciotkę swoją, Jokebed, która mu urodziła Aarona i Mojżesza. Lat życia Amrama było sto trzydzieści siedem. 21 Synowie Jishara: Korah, Nefeg i Zikri. 22 Synowie Uzzjela: Miszael, Elsafan i Sitri. 23 Aaron wziął za żonę Elżbietę, córkę Aminadaba, siostrę Nachszona, która mu urodziła Nadaba, Abihu, Eleazara i Itamara. 24 Synowie Koracha: Assir, Elkana i Abiasaf. Oto rody Korachitów. 25 Eleazar, syn Aarona, wziął za żonę jedną z córek Putiela, i ona urodziła mu Pinchasa. To są głowy rodów lewickich według ich rodzin. 26 Oto są ci, Aaron i Mojżesz, do których właśnie rzekł Pan: «Wyprowadźcie synów Izraela z Egiptu według ich zastępów». 27 To oni przemawiali do faraona, króla egipskiego, i wyprowadzili Izraelitów z Egiptu: oni, Mojżesz i Aaron.

Ten fragment z kolei wygląda na pisany przez jeszcze kogoś innego.

28 Gdy Pan przemawiał do Mojżesza w ziemi egipskiej, 29 powiedział mu wtedy Pan: «Ja jestem Pan! Powiedz faraonowi, królowi egipskiemu, wszystko, co ci powiedziałem». 30 A Mojżesz tak się tłumaczył przed Panem: «Oto mówienie sprawia mi trudność. Jakże więc faraon zechce mię słuchać?»

 No i po raz trzeci to samo narzekanie Mojżesza na swoją wadę wymowy. To chyba świadczy o tym, że to trzeci opis tego samego, tym razem dużo bardziej streszczony.

No i na tym kończy się cały rozdział. Poznaliśmy historię objawienia Mojżeszowego z nieco innej strony, niestety wprowadzającej sporo zamętu w pogląd sytuacji. Miejmy nadzieję, że dalsze opisy będą stwarzać mniej sprzeczności.