Lb 16 - nowe sposoby zabijania buntowników

Dzisiejszy rozdział dla odmiany jest ciekawy. Ludzie się buntują znowu. Przewodzi im niejaki Korach i zarzuca Mojżeszowi, że się wywyższa nad innych. A kolejni mają znowu do niego bunty, że ich niepotrzebnie wyprowadził z Egiptu. W sumie nic oryginalnego, bo oba zarzuty już się pojawiały. Tylko że forma kary jest inna, bardziej spektakularna. Jest też ciekawa wzmianka o szeolu, więc zapraszam.

1 Korach, syn Jishara, syna Kehata, syna Lewiego, oraz Datan i Abiram, synowie Eliaba, i On, syn Peleta, syna Rubena, 2 powstali przeciw Mojżeszowi, a wraz z nimi dwustu pięćdziesięciu mężów spośród Izraelitów, książąt społeczności, przedstawicieli ludu, ludzi szanowanych.
3 Połączyli się razem przeciw Mojżeszowi i Aaronowi i rzekli do nich: «Dość tego, gdyż cała społeczność, wszyscy są świętymi i pośród nich jest Pan; dlaczego więc wynosicie się ponad zgromadzenie Pana?»

A więc znowu bunt. I podobnie jak to było z Miriam i Aaronem, znowu chodzi o wyższość, hierarchię. Ogólnie cała sytuacja przypomina mi trochę rozdźwięk pomiędzy protestantami a katolikami. Koncepcja hierarchii jest uskuteczniana w KRK, natomiast protestanci mówią dokładnie jak Korach i jego ludzie: "wszyscy są świętymi i pośród nich jest Pan".

Idąc dalej tą analogią doszlibyśmy do wniosku, że papież jest jak Mojżesz i że Bóg stoi jednak po jego stronie. Aż dziwne, że katolicy nie stosują tej historii jako argumentu za autorytetem papieża. Hm, może to dlatego, że mało czytają Biblię?

4 Gdy to Mojżesz usłyszał, upadł na twarz. 5 Potem rzekł do Koracha i całej jego zgrai: «Rano da poznać Pan, kto do Niego należy, kto jest święty i może zbliżyć się do Niego.

No i tutaj pojawia się pierwsza różnica: Mojżesz chce przekonać się, co Bóg myśli o obu stronach sporu. Innymi słowy - dąży do poznania pełnej prawdy. Nie kłóci się, nie wywyższa, nie rzuca argumentami, tylko pokornie chce poznać opinię Boga.

No i teraz pytanie: po której stronie rozdźwięku katolicy-protestanci tego typu postawę widać częściej?

I to nie jest pytanie retoryczne - zachęcam, aby się nad tą kwestią zastanowić.

Jedynie temu, kogo wybrał, dozwoli zbliżyć się do siebie. 6 Tak uczynicie: niech Korach i jego stronnicy wezmą kadzielnice swoje,7 niech włożą do nich ogień i jutro położą w nie kadzidło przed Panem. Kogo wybierze Pan, ten jest święty. Dosyć wam, synowie Lewiego».

To ostatnie zdanie zdaje się być wyrwane z kontekstu, ale za chwilę się okaże, dlaczego tu się znajduje.

8 I rzekł Mojżesz do Koracha: «Słuchajcie, synowie Lewiego: 9 Czyż nie dosyć wam, że Bóg Izraela wyróżnił was spośród społeczności Izraela, byście się mogli zbliżać do Niego pełniąc służbę w przybytku Pana i stojąc przed społecznością, by za nich pełnić swój urząd?

W moich oczach wygląda to tak, że powyżej mamy zetknięcie się dwóch różnych rękopisów. Pierwszy z nich kończy się na słowach "kogo wybierze Pan, ten jest święty", a następnie tekst był zamazany, aż do słów "dosyć wam, synowie Lewiego". Prawdopodobnie ktoś z przepisujących miał taki właśnie uszkodzony rękopis i dlatego przepisał to, co się dało. Natomiast drugi rękopis zawierał całe zdanie "czy nie dosyć wam, że Bóg...", ale miał jakieś braki we wcześniejszej części.

Taka jest moja teoria na temat tego dziwnego układu tekstu.

10 Dozwolił ci razem ze wszystkimi twoimi braćmi, lewitami, zbliżać się do siebie, a wy jeszcze się domagacie godności kapłańskiej! 11 Złączyliście się przeciw Panu, ty i cała twoja zgraja; kimże jest Aaron, że szemrzecie przeciw niemu?»

W tym miejscu widzimy pokorę Mojżesza. Nie wytyka buntownikom, że szemrzą przeciw niemu, ale że przeciw Aaronowi.

12 Rozkazał więc Mojżesz przywołać Datana i Abirama, synów Eliaba, ale oni rzekli: «Nie przyjdziemy! 13 Czyż nie dosyć tego, żeś nas wyprowadził z kraju opływającego w mleko i miód, by nas wygubić na pustyni, ale jeszcze chciałbyś sobie przywłaszczyć władzę nad nami? 14 Przecież to nie jest kraj opływający w mleko i miód, gdzie nas wprowadziłeś, ani nie dałeś nam jako dziedzictwa pól i winnic. Sądzisz, że możesz tym ludziom odebrać oczy? Nie przyjdziemy!»

No to jest ciekawa rzecz, że ci goście mają bunty do Mojżesza, mimo iż na własne oczy widzieli, że to Bóg jest ich kierownikiem - że morze się rozstąpiło, a z nieba spadała (i chyba nadal spada w tej historii) manna.

No, chyba że mieli oni Mojżesza za jakiegoś czarownika, który własną mocą rozdzielił morze, zapalał te wszystkie ognie i zsyłał mannę. Ale to raczej mało prawdopodobne, bo w końcu na każdym kroku Mojżesz mówił o Bogu Jahwe, że od Niego to wszystko.

15 Mojżesz rozgniewał się bardzo i rzekł do Pana: «Nie przyjmuj ich ofiary! Żadnemu z nich nie wziąłem nawet osła i nikogo z nich nie skrzywdziłem». 

16 Potem Mojżesz powiedział do Koracha: «Jutro stań ty ze swoimi stronnikami przed Panem: ty wraz z nimi, a również i Aaron. 17 Każdy niech weźmie swoją kadzielnicę i włoży do niej kadzidło, i każdy przyniesie swoją kadzielnicę przed Pana - razem dwieście pięćdziesiąt kadzielnic. Także ty i Aaron przynieście swoje kadzielnice».18 Każdy więc wziął swoją kadzielnicę, włożył do niej ognia, nasypał kadzidła i stanęli przy wejściu do Namiotu Spotkania - stanął też Mojżesz i Aaron.

A to ciekawe, że tych kadzielnic w Izraelu znalazło się aż tyle. Chyba one wszystkie nie pochodziły z przybytku. Oznaczałoby to, że kadzidła były w ówczesnych czasach używane na co dzień, np. w domach, aby mieć u siebie ładne zapachy. Pewnie każdy z książąt miał swoją własną, domową kadzielnicę.

19 Gdy Korach zebrał przeciw nim tę całą społeczność przy wejściu do Namiotu Spotkania, ukazała się całej społeczności chwała Pana. 20 A Pan tak przemówił do Mojżesza i Aarona: 21 «Odłączcie się od tej zgrai, gdyż ich nagle wytracę». 22 Wtedy oni padli na twarz i błagali: «O Boże, Boże, od którego zależy życie wszystkich istot: czy chcesz gniewem swym ogarnąć całą społeczność, gdy tylko jeden zgrzeszył?»

Zdawało mi się, że Bogu nie chodziło o całą społeczność Izraela, ale jedynie o stronników Koracha. A jednak mimo to Mojżesz wstawia się również za nimi. No dziwi mnie też sformułowanie, że tylko jeden zgrzeszył. Jeden czyli kto? Korach? A inni to całkiem niewinni? Datan i Abiram też?

No, mogła to być też przenośnia - że jeden w sensie niewielu, mniejszość.

23 Na to rzekł Pan do Mojżesza: 24 «Daj społeczności taki rozkaz: Usuńcie się z obrębu zamieszkania » 25 Wtedy podniósł się Mojżesz i udał się do Datana i Abirama, a starsi Izraela poszli za nim.

Starsi Izraela - to chyba ci, którzy w niniejszym sporze popierali Mojżesza.

26 Wówczas rozkazał społeczności: «Oddalcie się od namiotów tych bezbożnych mężów! Nie dotykajcie niczego, co do nich należy, byście nie zginęli przez ich grzechy!» 27 Usunęli się więc z miejsca zamieszkania Koracha, Datana i Abirama.

Dość łatwo Mojżeszowi przyszło oddzielić ich od owej trójki. A byli to chyba ci, którzy wcześniej ich popierali. No ale widząc chwałę Pana, czuli już pewnie, że coś się święci niebezpiecznego...

Datan zaś i Abiram wyszli i stanęli przed wejściem do swoich namiotów razem z żonami, synami i małymi dziećmi. 28 Teraz rzekł Mojżesz: «Po tym poznacie, że Pan mnie posłał, abym te wszystkie czyny wykonał, i że to nie ode mnie wyszło: 29 jeśli ci ludzie umrą śmiercią naturalną i jeśli spotka ich los taki jak innych ludzi, wtedy Pan mnie nie posłał. 30 Gdy jednak Pan uczyni rzecz niesłychaną, gdy otworzy ziemia swoją paszczę i pochłonie ich razem ze wszystkim, co do nich należy, tak że żywcem wpadną do szeolu, wówczas poznacie, że ludzie ci bluźnili przeciw Panu». 31 Gdy kończył mówić te słowa, rozstąpiła się ziemia pod nimi. 32 Ziemia otworzyła swoją paszczę i pochłonęła ich razem z ich rodzinami, jak również ludzi, którzy połączyli się z Korachem, wraz z całym ich majątkiem. 33 Wpadli razem ze wszystkim, co do nich należało, żywcem do szeolu, a ziemia zamknęła się nad nimi.

No no, trzeba przyznać, że to robi wrażenie. Zwłaszcza że sposób śmierci dokładnie odpowiada temu, co powiedział Mojżesz.

Zastanawia mnie w tym wszystkim najbardziej to, czy Bóg objawił Mojżeszowi, że chce właśnie w ten sposób owych ludzi pokarać, czy może to Mojżesz to wymyślił, a jego wiara była dość duża, aby Bóg go wysłuchał co do słowa.

Kolejna rzecz, na którą warto zwrócić tu uwagę, to fakt, że sens tego wydarzenia został dokładnie wyjaśniony. Nie są to jakieś tajemnicze czary-mary, ale jasny znak, jasno przez Mojżesza opisany. I jest tak chyba z większością cudów w Biblii - nie dzieją się tak po prostu, ale sens ich jest wyjaśniony lub zapowiedziany. Bóg chce, aby ludzie znali przyczyny i skutki.

A na koniec rzecz trzecia - "wpadli żywcem do szeolu". Szeol, zgodnie z tym opisem, jest to jakieś autentyczne miejsce znajdujące się pod ziemią. Nie jakiś duchowy stan, pozaziemska rzeczywistość, ale miejsce - konkretne miejsce.

Tak zniknęli spośród społeczności. 34 Wszyscy zaś Izraelici, którzy stali wokoło, uciekli na ich krzyk, mówiąc: «By też i nas ziemia nie połknęła!»

Owo dokładne wyjaśnienie tego zdarzenia przez Mojżesza mogło mieć na celu właśnie to, aby Izraelici nie bali się o siebie, ale zrozumieli, że tamci zginęli, bo Bóg chciał coś konkretnego pokazać. No ale najwyraźniej strach był tutaj większy od rozsądku.

35 Wtedy wypadł ogień od Pana i pochłonął dwustu pięćdziesięciu mężów, którzy ofiarowali kadzidło.

 No i teraz zastanawiam się... czy owych dwustu pięćdziesięciu, byli to wszyscy ci, którzy wcześniej uciekli, tzn. całe te wydarzenia odbywały się w tej grupie, czy raczej grupa była większa. Bo mam taką tezę, czy przypadkiem to pochłonięcie przez ogień nie było właśnie karą za skrajny brak zaufania do Boga. Albo inaczej: Bóg w ten sposób chciał sprawdzić, który z nich był szczerze zbuntowany, czy tylko tak z owczego pędu. Gdyby więc ktoś nie buntował się szczerze, to potem by się może nie bał aż tak bardzo, skoro otrzymał od Mojżesza wyjaśnienia. Nie uciekałby więc i może by przeżył.

No, dość słabo się kupy ta moja teoria trzyma...

Inna opcja jest po prostu taka, że z uciekających Żydów Bóg powybierał tych dwustu pięćdziesięciu i po prostu spalił. A spalił dlatego, że nie mógł wrzucić do szeolu, bo się za bardzo pomieszali z pozostałymi Izraelitami i niewinni również mogliby ucierpieć.

No ale to są takie szczegóły - najważniejsze jest to, że zostali ukarani. I przyznam, że ja osobiście w ogóle się Bogu nie dziwię, że tak z nimi postąpił - bo ilość buntów i narzekań wśród tych Żydów jest tak duża, że zaczyna się to robić denerwujące.