Lb 3 - czy Bóg lubi równe liczby?

Dziś jest mowa o lewitach. Zostają oni poświęceni Bogu zamiast pierworodnych, co jest rzeczą dość zastanawiającą. Ponadto zadziwia również równa liczba spisanych lewitów, która, jak wynika z kontekstu, nie jest wcale traktowana jako zaokrąglenie.

1 Tak oto przedstawiała się rodzina Aarona i Mojżesza w czasie, gdy Pan mówił do Mojżesza na górze Synaj. 2 Synowie Aarona mieli następujące imiona: pierworodny Nadab, następnie Abihu, Eleazar oraz Itamar. 3 Oto imiona synów Aarona, namaszczonych kapłanów, których poświęcił, by pełnili kapłańską służbę. 4 Nadab i Abihu umarli jednak przed Panem na pustyni Synaj, gdy chcieli złożyć w ofierze inny ogień.

O tym wydarzeniu była mowa w Kpł 10.

Nie mieli oni synów i dlatego służbę kapłańską spełniali w obecności ojca swego Aarona: Eleazar i Itamar.

Dobrze, że chociaż oni ojcu zostali. Można powiedzieć, że to taki atut posiadania większej ilości potomstwa.

5 Przemówił znowu Pan do Mojżesza tymi słowami: 6 «Każ się zbliżyć pokoleniu Lewiego i postaw [je] przed kapłanem Aaronem: niechaj mu służą! 7 Pełniąc służbę w przybytku, troszczyć się będą wszyscy o to, o co on sam i cała społeczność winna dbać w związku z Namiotem Spotkania.

Czy to oznacza, że w tym momencie wszyscy lewici stają się kapłanami? Skoro mają się troszczyć o to, o co Aaron, to chyba się stają. Ale przecież z drugiej strony nie zostali jeszcze namaszczeni. Najprawdopodobniej więc nie stają się kapłanami i nie mogą wykonywać kapłańskich czynności, ale mimo to mają się o nie troszczyć.

8 Winni strzec wszystkich sprzętów Namiotu Spotkania i wezmą na siebie staranie o to wszystko, o co winni się troszczyć Izraelici, gdy chodzi o pełnienie służby w przybytku. 9 Oddaj więc lewitów Aaronowi i jego synom; winni mu być całkowicie oddani ze strony Izraelitów. 10 Aaronowi i jego synom zlecisz, by pełnili powierzoną im służbę kapłańską. Gdyby się zbliżył ktoś niepowołany, ma być ukarany śmiercią».

A więc w porządku - lewici zbliżać się nie mogą, ale mają służyć z daleka.

11 I rzekł jeszcze Pan do Mojżesza: 12 «Oto Ja wziąłem lewitów spośród synów Izraela na miejsce wszystkich pierworodnych, którzy się narodzili z łona matek, dlatego lewici są moją własnością. 13 Do Mnie bowiem należy wszystko, co jest pierworodne. W dniu, kiedy zabijałem wszystko, co było pierworodne w ziemi egipskiej, poświęciłem dla siebie wszystko pierworodne w Izraelu, począwszy od człowieka aż do bydlęcia. Do mnie należą; Ja jestem Pan».

Na powyższym fragmencie można zaobserwować pewną ważną cechę Boga - konsekwencję. Albo nawet i więcej niż konsekwencję. Chodzi mi o to, że skoro raz już zostało powiedziane, że wszyscy pierworodni należą do Boga, to Bóg nie mówi teraz, ustanawiając lewitów swoimi sługami, że Jego są pierworodni i lewici, ale że lewici są na miejscu pierworodnych. Innymi słowy, Bóg woli rozszerzyć coś, co raz zostało postanowione, zamiast tworzyć nowe pojęcia ni z gruszki, ni z pietruszki. Można z tego wysnuć ogólną zasadę, że lepiej jest budować na czymś, co już istnieje, niż wiecznie zaczynać od początku. Być może poszedłem trochę za daleko w tej interpretacji, ale po prostu takie mi się nasunęło spostrzeżenie. Być może są fragmenty, które lepiej potwierdzają wysnutą tutaj przeze mnie tezę.

14 Mówił dalej Pan do Mojżesza na pustyni Synaj tymi słowami: 15 «Dokonaj spisu wszystkich synów Lewiego według ich rodów i szczepów; wszystkich mężczyzn w wieku od jednego miesiąca wzwyż». 16 Mojżesz więc dokonał ich spisu według rozkazu Pana.

A więc lewitów również spis ludności nie ominął. W sumie można się było tego spodziewać. Najwidoczniej zakaz spisywania ich podczas ogólnego spisu miał na celu przede wszystkim pozostawienie kogoś na straży przybytku.

17 A oto imiona synów Lewiego: Gerszon, Kehat i Merari. 18 Imiona zaś synów Gerszona według ich rodzin: Libni i Szimei. 19 Synowie zaś Kehata według swych rodzin: Amram, Jishar, Chebron i Uzzjel, 20 a synowie Merariego według swych rodzin: Machli i Muszi. To są rodziny Lewiego według ich rodów. 21 Od Gerszona pochodzą rodziny Libnitów i Szimeitów; to są właśnie rodziny Gerszonitów. 22 Liczba spisanych mężczyzn w wieku od jednego miesiąca wzwyż wynosiła u nich siedem tysięcy pięciuset. 23 Rodziny Gerszonitów rozbijały obóz za przybytkiem od strony zachodniej. 24 Głową rodu Gerszona był Eliasaf, syn Laela. 25 W Namiocie Spotkania mieli Gerszonici powierzoną pieczę o sam przybytek, o namiot i jego pokrycie, jak również o zasłonę wiszącą u wejścia do Namiotu Spotkania, 26 dalej o zasłony dziedzińca oraz o zasłonę przy wejściu na dziedziniec, który otacza przybytek i ołtarz, wreszcie o powrozy potrzebne do tej służby.

W sumie to dość zadziwiające, że aż 7500 ludzi miało się troszczyć o same zasłony i pokrycia.

27 Od Kehata pochodzą rodziny: Amramitów, Jisharytów, Chebronitów i Uzzjelitów; są to rodziny Kehatytów. 28 Całkowita liczba spisanych mężczyzn, w wieku od jednego miesiąca wzwyż, wynosiła u nich osiem tysięcy trzystu ludzi przeznaczonych do pełnienia służby w przybytku. 29 Rodziny Kehatytów rozbijały namioty od strony południowej przybytku. 30 Głową rodu Kehatytów był Elisafan, syn Uzzjela. 31 Mieli się oni troszczyć o arkę i stół, o świecznik, ołtarze oraz inne sprzęty przybytku przeznaczone do służby Bożej, wreszcie o zasłonę i jej obsługiwanie.

Najwidoczniej Kehatyci troszczyli się o tą zasłonę najważniejszą - zasłonę przybytku. Tą, która rozdarła się w momencie śmierci Chrystusa. Gerszonici bowiem również zajmowali się zasłoną, ale tą zewnętrzną.

32 Księciem książąt rodów lewickich był Eleazar, syn kapłana Aarona. On miał nadzór nad tymi, którzy pełnili służbę w świątyni.

Ciekawy tytuł: książę książąt. Kojarzy się z jakąś ogromną władzą, a tymczasem najwyraźniej książę u hebrajczyków był kimś w rodzaju kierownika. Książę książąt, to tak jakby dyrektor.

33 Od Merariego [pochodzą] rodziny: Machlitów i Muszytów; są to rodziny Merarytów. 34 Całkowita liczba spisanych mężczyzn, w wieku od jednego miesiąca wzwyż, wynosiła u nich sześć tysięcy dwustu.

Dziwne, że dopiero teraz to zauważyłem - lewici spisywani są od jednego miesiąca wzwyż, zaś wszyscy pozostali spisywani byli od roku dwudziestego, czyli od dorosłości, zdolności do walki. Być może jest tak dlatego, że służbę przy przybytku można pełnić już od najmłodszych lat.

35 Głową rodzin Merarytów był Suriel, syn Abichaila. Rozbijali oni namioty od północnej strony przybytku. 36 Merarytom powierzono troskę o deski przybytku, ich poprzeczki, słupy razem z podstawami, wszelki sprzęt do tego należący i jego obsługę; 37 dalej o słupy dziedzińca razem z ich podstawami, wreszcie o kołki i powrozy. 38 Mojżesz i Aaron wraz z synami rozbijali namioty od strony wschodniej przed Namiotem Spotkania. Oni to w imieniu Izraelitów mieli pełnić służbę przy świątyni. Gdyby zaś zbliżył się ktoś niepowołany, miał być ukarany śmiercią.

Chyba chodziło o zbliżenie się do przybytku. Ciekawi mnie tylko to, na ile zbliżać się mogli owi poszczególni lewici troszczący się o poszczególne elementy przybytku.

39 Całkowita liczba lewitów spisanych przez Mojżesza na rozkaz Pana - mężczyzn w wieku od jednego miesiąca wzwyż - wynosiła dwadzieścia dwa tysiące.

Znowu dobrze policzone. Zastanawia mnie jednak równe zaokrąglenie tej liczby.

40 Rzekł znowu Pan do Mojżesza: «Dokonaj spisu mężczyzn pierworodnych Izraelitów w wieku od jednego miesiąca wzwyż i zrób imienny ich wykaz. 41 Weź dla Mnie lewitów - bo Ja jestem Pan - w miejsce pierworodnych spośród Izraelitów, podobnie też bydło lewitów w miejsce wszystkiego, co pierworodne z bydła Izraelitów». 42 Spisał więc Mojżesz, stosownie do rozkazu Pana, pierworodnych Izraelitów, 43 i okazało się, że wszystkich mężczyzn pierworodnych od miesiąca wzwyż - według tego, jak zostali spisani - było w wykazie imiennym dwadzieścia dwa tysiące dwieście siedemdziesięciu trzech.

O, tym razem bardzo dokładna liczba, a na dodatek bardzo zbliżona do liczby lewitów - różnica to tylko 273 osoby.

44 Rzekł znowu Pan do Mojżesza tymi słowami: 45 «Weź lewitów na miejsce wszystkich pierworodnych u Izraelitów oraz bydło należące do lewitów zamiast ich bydła. I będą lewici należeć do Mnie, bo Ja jestem Pan. 46 Jako wykup za owych dwustu siedemdziesięciu trzech pierworodnych Izraelitów, którzy przewyższają liczbę lewitów, 47 weźmiesz po pięć syklów od głowy według wagi sykla przybytku; sykl po dwadzieścia ger.

No no no... a to już rzecz zadziwiająca. Wygląda bowiem na to, że poprzednia liczba 22 000 lewitów wcale nie była zaokrąglona, ale właśnie dokładna. Sensowne wytłumaczenie tego fenomenu jest dla mnie takie, że to Bóg specjalnie sprawił, aby lewitów było dokładnie 22 tysiące, bo z jakiegoś powodu liczba ta podobała mu się. No, ewentualnie można to wytłumaczyć inaczej: że liczba wcale nie była taka równa, tylko ktoś ją zaokrąglił, a następnie zaokrąglenie potraktowano jako liczbę równą. Problem w tym, że wówczas potraktowałby ją jako równą sam Bóg - a więc sam Bóg pomyliłby się w obliczeniach. Wydaje się to absurdalne, więc idąc dalej tym tropem doszłoby się do wniosku, że słowa przytaczane w Biblii jako pochodzące od Boga, wcale od Boga nie były. Na szczęście zawsze można twierdzić, że Bóg specjalnie ustawił sobie liczbę lewitów na 22 tysiące.

48 Daj to srebro Aaronowi i jego synom jako wykup za tych nadliczbowych». 49 Wziął więc Mojżesz wykup od tych, którzy przekraczali liczbę wykupionych przez lewitów. 50 Otrzymał srebro od pierworodnych: tysiąc trzysta sześćdziesiąt pięć syklów według wagi sykla przybytku. 51 Mojżesz oddał srebro z wykupu Aaronowi i jego synom według rozkazu Pana, tak jak polecił Pan Mojżeszowi.

I to już koniec dzisiejszego rozdziału. Rzecz, która mnie jeszcze zastanawia na koniec, to fakt, że każdy co do jednego z pierworodnych musiał być zastąpiony lewitą albo wykupiony. Tak jakby Bóg chciał w całości zastąpić swoje dawniejsze postanowienie tym nowym - że zamiast pierworodnych są lewici. Pytanie tylko: po co taka zmiana? Pewne wytłumaczenie, jakie przychodzi mi do głowy, jest takie: aktualni pierworodni z jakichś powodów nie nadawali się do służby Bogu albo byłoby to dla nich nieodpowiednie, dlatego Bóg chciał ich zastąpić. Być może jednak w przyszłości kolejni pierworodni będą poświęcani Bogu już normalnie, bez wykupów czy zastępstw.