Kpł 13 - mało przyjemny rozdział o trądzie

Dzisiejsze przepisy tyczą się rozpoznawania i reagowania na objawy trądu wśród Żydów. I jak to z przepisami bywa - jedne wyglądają na sensowne, inne na nieco mniej. W sumie to tak sobie myślę, że gdyby ktoś miał stracić wiarę w Biblię poprzez lekturę jednej z jej ksiąg, to najprędzej stałoby się to poprzez Księgę Kapłańską właśnie.

1 Dalej powiedział Pan do Mojżesza i Aarona: 2 «Jeżeli u kogoś na skórze ciała pojawi się nabrzmienie albo wysypka, albo biała plama, która na skórze jego ciała jest oznaką trądu, to przyprowadzą go do kapłana Aarona albo do jednego z jego synów kapłanów. 3 Kapłan obejrzy chore miejsce na skórze ciała: jeżeli włosy na chorym miejscu stały się białe i jeżeli znak zdaje się być wklęśnięty w stosunku do skóry ciała, jest to plaga trądu.

Nawet nie wiedziałem, że takie są objawy trądu - Biblia zaś opisuje to bardzo dokładnie.

Kapłan stwierdzi to i uzna człowieka za nieczystego. 4 Jeżeli jednak plama na skórze jego ciała jest biała, ale nie zdaje się być wklęśnięta w stosunku do skóry i włosy nie pobielały, to kapłan odosobni chorego na siedem dni. 5 Siódmego dnia kapłan go obejrzy. Jeżeli kapłan stwierdzi, że plama nie powiększa się, nie rozszerza się na skórze, to odosobni go znowu na siedem dni. 6 Potem, siódmego dnia, kapłan znowu go obejrzy. Jeżeli plama stała się matowa i nie rozszerzyła się na skórze, to kapłan uzna go za czystego. To była zwykła wysypka. Wypierze ubranie i będzie czysty.

A więc dla właściwej diagnozy trzeba przez dwa tygodnie siedzieć w odosobnieniu. Trochę to uciążliwe.

7 Jeżeli jednak wysypka rozszerzyła się na skórze po stawieniu się chorego przed kapłanem w celu oczyszczenia, w takim razie stawi się on przed kapłanem po raz drugi. 8 Kapłan obejrzy go. Jeżeli stwierdzi, że wysypka rozszerzyła się na skórze, uzna go za nieczystego: jest to trąd.

9 Jeżeli ukaże się na kimś trąd, przyprowadzą go do kapłana. 10 Kiedy kapłan obejrzy go i stwierdzi, że na skórze jego jest białe nabrzmienie, porośnięte białym włosem, i żywe mięso na tym nabrzmieniu, 11 to znaczy, że na skórze ciała jego jest trąd zastarzały. Kapłan uzna go za nieczystego. Nie odosobni go, bo on jest nieczysty.

Chodzi tu chyba o to, że nie odosobni go tak jak poprzednio, tzn. w celu postawienia diagnozy. Teraz ma się z nim dziać to, co jest opisane w 45. wersie tego rozdziału.

12 Jeżeli zaś trąd mocno kwitnie na skórze i okrywa całą skórę od stóp do głowy, gdziekolwiek spojrzą oczy kapłana, 13 i kapłan stwierdzi, że trąd okrywa całe ciało tamtego, w takim razie uzna go za czystego - cały stał się biały, a więc jest czysty.

To rozumowanie wydaje mi się zupełnie absurdalne. Jeśli trądu jest trochę, to człowiek jest nieczysty, ale jak jest go mnóstwo, to już przechodzi w "fazę czystości"? A najlepszy jest powód: jest czysty, bo jest biały. Przyznam, że trochę mnie to rozbawiło.

W tym momencie jestem niemal pewien, że ten przepis wymyślony został przez człowieka. Możliwe, że jakieś natchnienie ze strony Boga miało tutaj miejsce, ale jeśli już, to bardzo ogólne raczej, a szczególiki zostały powymyślane.

No, chyba że Bóg faktycznie sobie tak jakoś wymyślił, że gdy trąd okrywa całe ciało chorego, to wchodzi on w jakąś świętą "fazę czystości" - ale nie widzę w tym za bardzo sensu.

14 Jednak w dniu, w którym się ukaże na nim żywe mięso, będzie nieczysty.15 Kapłan zobaczy żywe mięso i uzna go za nieczystego - żywe mięso jest nieczyste, to jest trąd. 16 Jeżeli jednak żywe mięso stanie się znowu białe, to chory przyjdzie do kapłana. 17 Kapłan go obejrzy i stwierdzi, że znaki stały się białe, i uzna go za czystego. Jest on czysty.

Zupełnie bez sensu - choroba cały czas postępuje naprzód, a chory na zamianę się staje czysty i nieczysty.

Hm, a może z tym trądem jest tak, że gdy chora skóra staje się biała, to wówczas choroba ta nie jest przenoszona na innych? I stąd te ciągłe wahania w czystości? Trzeba by zapytać kogoś, kto się na tym zna, ale ja trochę wątpię, aby tak było.

18 Jeżeli na czyimś ciele na skórze pojawi się wrzód i zostanie uleczony, 19 ale na miejscu wrzodu będzie białe nabrzmienie albo plama białoczerwonawa, to ukaże się kapłanowi. 20 Kapłan obejrzy go. Jeżeli stwierdzi, że ta plama jest jak gdyby wklęśnięta w stosunku do otaczającej skóry i że włosy na niej stały się białe - uzna go za nieczystego. To jest plaga trądu, która zakwitła na wrzodzie. 21 Jeżeli jednak kapłan stwierdzi, że tam nie ma białych włosów i że ta plama nie jest wklęśnięta w stosunku do otaczającej skóry, i że ona jest matowa, to kapłan odosobni go na siedem dni. 22 Jeżeli ona rzeczywiście rozszerzy się na skórze, to kapłan uzna go za nieczystego. Jest to plaga trądu. 23 Jeżeli jednak ta plama pozostanie bez zmiany i nie rozszerzy się, jest to blizna po wrzodzie - kapłan uzna go za czystego.

Trochę się zastanawiam, jaki jest to rodzaj wrzodu, o którym tutaj piszą. Ale po dłuższym namyśle stwierdzam, że jest to jednak rzecz mało istotna i że nie chcę tego wiedzieć.

24 Jeżeli kto ma na swej skórze oparzeliznę i jeżeli na tej oparzeliźnie uformuje się plama czerwonawa lub biała, 25 to kapłan go obejrzy. Jeżeli stwierdzi, że włosy na plamie pobielały i że wydaje się ona wklęśnięta w stosunku do otaczającej skóry, jest to trąd, który zakwitł na oparzeliźnie. Kapłan uzna go za nieczystego. Jest to plaga trądu. 26 Jeżeli jednak kapłan stwierdzi, że nie ma na plamie białych włosów i że nie jest ona wklęśnięta w stosunku do otaczającej skóry, i że jest matowa, to kapłan odosobni go na siedem dni. 27 Siódmego dnia kapłan go obejrzy. Jeżeli plama rzeczywiście rozszerzyła się na skórze, to kapłan uzna go za nieczystego. To jest plaga trądu. 28 Jeżeli jednak plama pozostanie bez zmiany, nie rozszerzy się na skórze, ale stanie się matowa, jest to tylko blizna po oparzeniu. Kapłan uzna go za czystego, bo to jest blizna po oparzeniu.

Hm, a więc teraz rozpatrywane są przypadki, w których może istnieć podejrzenie o trąd - czyli blizny po wrzodach i oparzeniach. Muszę przyznać, że skrupulatność autora tej księgi napawa mnie pewnym niezdrowym podziwem.

29 Jeżeli na głowie lub brodzie mężczyzny albo kobiety będzie chore miejsce, 30 kapłan obejrzy to miejsce. Jeżeli stwierdzi, że ono jest wklęśnięte w stosunku do otaczającej skóry i że włosy na nim stały się żółte i cienkie, to kapłan uzna go za nieczystego. Jest to grzybica, to jest trąd głowy lub brody.

A więc trąd głowy i brody nazywa się grzybica? Coś mi tu nie gra, ale możliwe, że to błąd tłumacza.

31 Jeżeli zaś kapłan, oglądając miejsce zdradzające objawy grzybicy, stwierdzi, że nie jest ono wklęśnięte w stosunku do otaczającej skóry, lecz nie ma na nim czarnych włosów, to kapłan odosobni podejrzanego o grzybicę na siedem dni. 32 Potem, siódmego dnia, kapłan obejrzy chorego. Jeżeli stwierdzi, że grzybica nie rozszerzyła się, że nie ma na niej żółtych włosów i że chore miejsce nie jest wklęśnięte w stosunku do otaczającej skóry, 33 to chory ogoli się, ale nie ogoli miejsca zdradzającego objawy grzybicy.

To golenie jest chyba po to, aby móc precyzyjniej zobaczyć, czy choroba się rozszerza, czy też nie. Jeśli obszar włosów pokrywa się na początku z obszarem plamy, to każda zmiana zostanie zauważona.

Potem kapłan znowu odosobni człowieka podejrzanego o grzybicę na siedem dni. 34 Siódmego dnia kapłan obejrzy chore miejsce. Jeżeli stwierdzi, że grzybica nie rozszerzyła się na skórze i że chore miejsce nie jest wklęśnięte w stosunku do otaczającej skóry, kapłan uzna go za czystego. Wypierze on ubranie i będzie czysty.35 Jeżeli jednak grzybica będzie się rozszerzać rzeczywiście na jego skórze po jego oczyszczeniu, 36 to kapłan go obejrzy. Jeżeli stwierdzi, że grzybica rozszerzyła się na skórze, to nie potrzebuje szukać żółtych włosów - jest on nieczysty. 37 Ale jeżeli w jego oczach grzybica pozostanie bez zmiany i czarne włosy będą rosnąć na tym miejscu, to znaczy, że grzybica została uleczona - jest on czysty, i kapłan uzna go za czystego.

Hm, a więc za człowieka uleczonego z grzybicy uważa się nie tego, który nie ma grzyba, ale tego, którego grzyb się nie rozszerza. Ciekawe...

38 Jeżeli u mężczyzny lub kobiety ukaże się na skórze wiele białych plam, 39 i jeżeli kapłan stwierdzi, że na ich skórze są białe plamy matowe, jest to tylko pokrzywka, która zakwitła na skórze. Taki jest czysty.

Pokrzywka to współczesna nazwa pewnego rodzaju choroby. Ciekawe, że współczesnym tłumaczom udało się ten fragment tak precyzyjnie przetłumaczyć. I jeszcze ciekawsze, że im się chciało...

40 Jeżeli u kogo głowa wyłysieje, to jest on łysy i jest on czysty. 41 Jeżeli u kogo czoło wyłysieje, jest on na pół łysy i także jest czysty.

No to wszyscy łysi mogą odetchnąć z ulgą.

42 Ale jeżeli na łysinie albo na łysiejącym czole ukaże się plama białoczerwonawa, jest to trąd, który zakwitł na łysinie lub na łysiejącym czole. Jeżeli więc kapłan stwierdzi u niego chorobliwe nabrzmienie białoczerwonawe na łysinie lub łysiejącym czole, podobne do trądu na skórze ciała - 44 jest to człowiek trędowaty. Jest on nieczysty. Kapłan uzna go za nieczystego - jego choroba jest na głowie.

Nie rozumiem zupełnie, po co trąd na głowie został tak specjalnie wyróżniony i opisany. Dobrze, że tak samo nie wyróżniono wszelkich innych części ciała.

45 Trędowaty, który podlega tej chorobie, będzie miał rozerwane szaty, włosy w nieładzie, brodę zasłoniętą i będzie wołać: "Nieczysty, nieczysty!" 46 Przez cały czas trwania tej choroby będzie nieczysty. Będzie mieszkał w odosobnieniu. Jego mieszkanie będzie poza obozem.

No i to jest chyba najważniejszy fragment tego rozdziału. Innymi słowy, trędowaci wśród Żydów mieli przerąbane - nie dość, że ma być w odosobnieniu, to jeszcze musi wszystkich przed sobą ostrzegać.

47 Jeżeli na jakimś ubraniu pojawi się plaga trądu, czy to na ubraniu wełnianym, czy na ubraniu lnianym, 48 czy to na wątku, czy na osnowie lnu albo wełny, czy też na skórze lub na jakimś przedmiocie skórzanym, 49 otóż jeżeli ukaże się plama zielonkawa albo czerwonawa na ubraniu albo na skórze, na wątku albo na osnowie, albo na jakimś przedmiocie skórzanym, jest to plaga trądu.

Przypis do Biblii Tysiąclecia mówi w tym momencie, że w przypadku ubrań chodzi tutaj o pewien rodzaj pleśni. Z resztą wskazuje na to również wzmianka o plamie zielonkawej - a taka przecież jest pleśń. Najwyraźniej u Żydów pleśń na ubraniu i trąd na skórze uznawany był za to samo. I najwyraźniej przepis ten nie pochodzi niestety od Boga, bo On w końcu potrafiłby odróżnić jedno od drugiego.

Należy ją pokazać kapłanowi. 50 Kiedy kapłan obejrzy plagę, odosobni ją na siedem dni. 51 Siódmego dnia obejrzy plagę. Jeżeli plaga rozszerzyła się na ubraniu albo na wątku, albo na osnowie, albo na skórze, albo na jakimś przedmiocie skórzanym, jest to trąd złośliwy. Przedmiot jest nieczysty. 52 Należy więc spalić ubranie albo wątek, albo osnowę, albo jakikolwiek przedmiot wełniany lub lniany, lub skórzany, na którym ukaże się plaga, bo jest to złośliwy trąd - będzie spalony w ogniu!

No a ten przepis to jest chyba konsekwencja błędu popełnionego wcześniej - od pleśni się chyba nie da zarazić trądem, mimo iż faktycznie warto ją spalić, żeby się nią jakoś nie zatruć.

53 Jeżeli jednak kapłan stwierdzi, że plaga nie rozszerzyła się na ubraniu albo na wątku, albo na osnowie, albo na jakimś przedmiocie skórzanym, 54 w takim razie kapłan każe wyprać przedmiot zarażony plagą i każe go odosobnić jeszcze na siedem dni. 55 Jeżeli po wypraniu kapłan stwierdzi, że chore miejsce nie zmieniło swego wyglądu, to w takim razie jest nieczyste, chociażby plaga nie rozszerzyła się.

Zabawne określenie: "chore miejsce" - tak jakby to ubranie chorowało.

Spalisz to, niezależnie od tego, czy tkanina jest przeżarta z tej czy z tamtej strony. 56 Ale jeżeli kapłan po wypraniu stwierdzi, że plama stała się matowa, oderwie to miejsce od ubrania albo od skóry, albo od wątku, albo od osnowy. 57 Jeżeli plama znowu ukaże się na ubraniu albo na wątku, albo na osnowie, albo na jakimś przedmiocie skórzanym, jest to kwitnienie trądu. Spalisz w ogniu to miejsce, na którym jest plaga. 58 Jednak ubranie albo wątek, albo osnowa, albo jakiś przedmiot skórzany, który wyprałeś i z którego znikła plaga, będzie wyprany po raz drugi i będzie czysty.59 To jest prawo dotyczące plagi trądu na ubraniu wełnianym albo lnianym, na wątku albo na osnowie, lub na jakimś przedmiocie skórzanym, aby je uznać za czyste lub za nieczyste».

No i to już koniec dzisiejszego rozdziału. Ogólnie rzecz biorąc, całkiem niezły poziom higieny, jak na tamte czasy. I pomimo pewnych drobnych momentów, w których przepisy brzmią idiotycznie, ogólnie można stwierdzić, że Bogu jednak mogło zależeć na utrzymywaniu wysokiego poziomu higieny i diagnostyki wśród swojego ludu, w związku z czym dołączenie powyższych przepisów do zbioru prawa Mojżeszowego uznał za słuszne, nawet jeśli w pewnych momentach były one nie do końca słusznymi tworami człowieka.

Chociaż z drugiej strony pokusa uznania całej Księgi Kapłańskiej za wyłączne wymysły człowieka, to pokusa całkiem spora.