Wj 16 - jak smakuje manna z nieba?

Dzisiejszy opis w zasadzie zamyka już całe czterdzieści lat wędrówki Żydów po pustyni, choć czyni to w bardzo skrócony sposób. Jest jednak mowa o przepiórkach oraz mannie z nieba i nawet znajduje się wzmianka o tym, jaki miała ona smak.

1 Następnie wyruszyli z Elim. Przybyło zaś całe zgromadzenie Izraelitów na pustynię Sin, położoną między Elim a Synajem, piętnastego dnia drugiego miesiąca od ich wyjścia z ziemi egipskiej. 2 I zaczęło szemrać na pustyni całe zgromadzenie Izraelitów przeciw Mojżeszowi i przeciw Aaronowi. 3 Izraelici mówili im: «Obyśmy pomarli z ręki Pana w ziemi egipskiej, gdzieśmy zasiadali przed garnkami mięsa i jadali chleb do sytości! Wyprowadziliście nas na tę pustynię, aby głodem umorzyć całą tę rzeszę».

No, po miesiącu i piętnastu dniach musiały im się już chyba pokończyć wszystkie zapasy. Chociaż mieli jeszcze chyba jakieś trzody ze sobą. Może one też już zostały zjedzone?

4 Pan powiedział wówczas do Mojżesza: «Oto ześlę wam chleb z nieba, na kształt deszczu. I będzie wychodził lud, i każdego dnia będzie zbierał według potrzeby dziennej.

Czysty socjalizm - każdemu według potrzeb. No ale to jest Bóg, On może sobie pozwolić nawet na socjalizm. W końcu ta manna z nieba nie została chyba nikomu zabrana w podatkach?

Chcę ich także doświadczyć, czy pójdą za moimi rozkazami czy też nie. 5 Lecz w dniu szóstym zrobią zapas tego, co przyniosą, a będzie to podwójna ilość tego, co będą zbierać codziennie». 6 Mojżesz i Aaron powiedzieli do społeczności Izraelitów: «Tego wieczora ujrzycie, że to Pan wyprowadził was z ziemi egipskiej.

Te słowa są trochę dziwne - to co, wcześniej nie wiedzieli, że to Pan (Jahwe) ich wyprowadził? Przecież był z nimi w słupach i rozdzielił morze.

W tych słowach jednak chodzi chyba bardziej o to, że Pan ich wyprowadził i ich nie opuści. Może też mieć tu miejsce takie założenie, że jeżeli nie pozwoli im umrzeć, to jest to Pan, zaś gdyby na to pozwolił, to by oznaczało, że nie zostali oni wyprowadzeni przez Boga Jahwe, ale jakiegoś demona, który chciał ich wszystkich zagłodzić. Może nadinterpretuję, ale to by miało sens.

7 A rano ujrzycie chwałę Pana, gdyż usłyszał On, że szemrzecie przeciw Panu. Czymże my jesteśmy, że szemrzecie przeciw nam?»

W tym pytaniu chyba chodzi o to, że wszystkie decyzje Aarona i Mojżesza pochodzą od Boga, więc oni sami nie są za nie odpowiedzialni.

8 Mojżesz powiedział: «Wieczorem Pan da wam mięso do jedzenia, a rano chleb do sytości, bo słyszał Pan szemranie wasze przeciw Niemu. Czymże bowiem my jesteśmy? Nie szemraliście przeciwko nam, ale przeciw Panu!»

A właśnie... bo oni bezpośrednio narzekali na Mojżesza, nie na Boga, dopiero Mojżesz musiał im uświadomić, że narzekając na niego, narzekają na Boga.

9 Mojżesz rzekł do Aarona: «Powiedz całemu zgromadzeniu Izraelitów: Zbliżcie się do Pana, gdyż słyszał wasze szemrania». 10 W czasie przemowy Aarona do całego zgromadzenia Izraelitów spojrzeli ku pustyni i ukazała się im w obłoku chwała Pana. 11 I przemówił Pan do Mojżesza tymi słowami: 12 «Słyszałem szemranie Izraelitów. Powiedz im tak: O zmierzchu będziecie jeść mięso, a rano nasycicie się chlebem. Poznacie wtedy, że Ja, Pan, jestem waszym Bogiem».

To ciekawe - chwała Pana (swoją drogą ciekaw jestem, jak ona wygląda) objawiła się wszystkim Izraelitom, ale Bóg mówił tylko do Mojżesza, a ten przez Aarona musiał powtarzać.

13 Rzeczywiście wieczorem przyleciały przepiórki i pokryły obóz, a nazajutrz rano warstwa rosy leżała dokoła obozu.

Co do przepiórek - w Biblii Tysiąclecia napisane jest, że w kwietniu lecą one tamtędy do Europy i zmęczone podróżą mogą dać się łatwo złapać. Ciekawe spostrzeżenie, tylko czy w tamtym czasie był właśnie kwiecień? Czy coś na to wskazuje? Tego nie jestem w stanie stwierdzić.

14 Gdy się warstwa rosy uniosła ku górze, wówczas na pustyni leżało coś drobnego, ziarnistego, niby szron na ziemi. 15 Na widok tego Izraelici pytali się wzajemnie: «Co to jest?» - gdyż nie wiedzieli, co to było.

Od tego pytania "co to jest?" pochodzi chyba w hebrajskim słowo "manna".

Wtedy powiedział do nich Mojżesz: «To jest chleb, który daje wam Pan na pokarm. 16 To zaś nakazał wam Pan: Każdy z was zbierze dla siebie według swej potrzeby, omer na głowę.

Omer to 4 lub 2,2 litra - przynajmniej według Wikipedii.

Każdy z was przyniesie według liczby osób, które należą do jego namiotu». 17 Izraelici uczynili tak i zebrali jedni dużo, drudzy mało. 18 Gdy mierzyli swój zbiór omerem, to ten, który zebrał wiele, nie miał nic zbywającego, kto zaś za mało zebrał, nie miał żadnego braku - każdy zebrał według swych potrzeb.

Hm, ja zrozumiałem ten fragment w ten sposób, że chociaż niektórzy brali więcej lub mniej, to Bóg i tak im to wszystko potem wyrównał w cudowny sposób.

19 Następnie Mojżesz powiedział do nich: «Niechaj nikt nie pozostawia nic z tego do następnego rana». 20 Niektórzy nie posłuchali Mojżesza i pozostawili trochę na następne rano. Jednak tworzyły się robaki i nastąpiło gnicie.

Pamiętam, że na jakimś filmie zostało to bardzo efekciarsko zekranizowane - iż jakiś Izraelita wziął sobie więcej zapasu, przez co natychmiast cała jego manna zmieniła się w robaki. Tymczasem z opisu wynika, że było to raczej naturalne zjawisko - manna zaczęła gnić, a robaki... hm, no może same do niej weszły albo się wykluły. Tylko że gdyby się wykluły, to by znaczyło, że Bóg zesłał Izraelitom mannę z robakami, tyle że niewyklutymi. I w sumie nie wiem, czy to ma sens...

Ale mniejsza już o robaki, jedziemy dalej:

I rozgniewał się na nich Mojżesz. 21 Zbierali to każdego rana, każdy według swych potrzeb. Lecz gdy słońce goręcej przygrzewało, topniało.

To znaczy manna topniała na słońcu? Hm, dziwne. Może chodzi o to, że wysychała?

22 W szóstym zaś dniu zbierali podwójną ilość pożywienia, dwa omery na każdego. I przybyli wszyscy przełożeni zgromadzenia, i donieśli to Mojżeszowi. 23 A on rzekł do nich: «Oto, co Pan chciał wam powiedzieć: Dniem świętym spoczynku, szabatem poświęconym dla Pana, jest dzień jutrzejszy. Upieczcie, co chcecie upiec, i ugotujcie, co chcecie ugotować. Wszystko zaś, co wam zbywa, odłóżcie na dzień następny». 24 I odłożyli na następny dzień według nakazu Mojżesza. I nie nastąpiło gnicie, ani też nie tworzyły się tam robaki.

A, no i tutaj widać wyraźnie, że jednak Bóg tym gniciem i robakami jakoś sterował.

A co do szabatu - odnoszę wrażenie, że to pierwszy raz, kiedy jest o nim mowa. Abraham i wszyscy inni raczej szabatu nie czcili - chyba że o czymś zapomniałem. Niemniej widać chyba dość wyraźnie, że świętowanie szabatu to stricte żydowskie prawo. Wobec tego chyba nie ma w tym nic aż tak bardzo złego, jeśli przełoży się szabat na niedzielę. Równie dobrze powinniśmy się obrzezać - ten nakaz z resztą dotyczył szerszej grupy ludzi, bo Izmaelitów i Edomitów również.

25 Mojżesz powiedział: «Jedzcie to dzisiaj, albowiem dzisiaj jest szabat ku czci Pana! Dzisiaj nie znajdziecie tego na polu. 26 Przez sześć dni możecie zbierać, jednak w dniu siódmym jest szabat i nie będzie nic tego dnia».

A jednak Bóg bardzo wyraźnie chciał Izraelitom pokazać, aby ów siódmy dzień świętowali.

27 Niektórzy z ludu wyszli siódmego dnia, aby zbierać, ale nic nie znaleźli. 28 Wówczas Pan powiedział do Mojżesza: «Jakże długo jeszcze będziecie się wzbraniali zachowywać moje nakazy i moje prawa? 29 Patrzcie! Pan nakazał wam szabat i dlatego w szóstym dniu dał wam pokarm na dwa dni. Każdy przeto z was pozostanie w domu! W dniu siódmym żaden z was niech nie opuszcza swego miejsca zamieszkania». 30 I stosownie do tego lud obchodził dnia siódmego szabat. 

31 Dom Izraela nadał temu [pokarmowi] nazwę manna. Była ona biała jak ziarno kolendra i miała smak placka z miodem.

A to bardzo ciekawe - nie wiedziałem, że manna miała smak placka z miodem.

32 Mojżesz rzekł: «Oto, co nakazał Pan: Napełnijcie omer i przechowajcie go dla waszych późniejszych pokoleń, aby ujrzeli pokarm, którym żywiłem was na pustyni po wyprowadzeniu z ziemi egipskiej». 33 Mojżesz rzekł do Aarona: «Weź naczynie i napełnij je omerem manny, i złóż ją przed Panem, aby przechować ją dla waszych późniejszych pokoleń».

A więc najwyraźniej tej mannie Bóg nie pozwoli się zepsuć - skoro ma ona zostać dla przyszłych pokoleń. Ciekaw jestem, co się z nią potem stało - czy ktoś ją zjadł i czy będzie o niej jeszcze wzmianka w Biblii.

34 Aaron położył je przed Świadectwem, aby przechować - jak to Pan nakazał Mojżeszowi.

Owe Świadectwo, to najprawdopodobniej tablice z przykazaniami. Początkowo to wyjaśnienie mi nie pasowało, bo przecież o przykazaniach nie było jeszcze mowy. Jednak to nieprawda, gdyż w poprzednim rozdziale była już pewna wzmianka o tym, że Mojżesz otrzymał od Boga prawo - tyle, że była ona dość krótka.

35 Izraelici jedli mannę przez czterdzieści lat, aż przybyli do ziemi zamieszkałej. Jedli mannę, aż przybyli do granic ziemi Kanaan.

No właśnie - tutaj widać jak na dłoni, że opis ten jest bardzo skrócony. Czterdzieści lat tułaczki zamknięte w jednym zdaniu. Jego uszczegółowienie nastąpi dopiero później.

36 Omer zaś jest dziesiątą częścią efy.

Ten werset zaś to coś w rodzaju przypisu, tyle że pochodzącego bezpośrednio od autora księgi. W końcu w tekście powyżej często pojawiał się omer jako jednostka miary.

No i to tyle, jeśli chodzi o dzisiejszy rozdział oraz mannę z nieba.