Joz 9 - cwaniaki z Gibeonu

Poprzedni rozdział był o idiotach, to ten jest dla odmiany o cwaniakach. Naród zwany Chiwwitami podstępem zapewnił sobie nietykalność ze strony Izraela, mimo iż normalnie dawno poszedłby w ślady mieszkańców Jerycha i Aj. Byli oni niezwykle dobrze poinformowani o sytuacji Izraela, jego kulturze i historii, no i całkiem dobrze sobie to wszystko wykombinowali. Rozdział na pewno godny polecenia.

1 Gdy dowiedzieli się o tym królowie zamieszkali za Jordanem, na wzgórzu, na nizinie i wzdłuż brzegu Morza Wielkiego aż do Libanu: Chetyci, Amoryci, Kananejczycy, Peryzzyci, Chiwwici i Jebusyci, 2 sprzymierzyli się ze sobą, by walczyć wspólnie przeciw Jozuemu i Izraelitom.

A dowiedzieli się oczywiście o losie mieszkańców Aj z poprzedniego rozdziału.

3 Również mieszkańcy Gibeonu dowiedzieli się, co Jozue uczynił z miastami Jerychem i Aj, 4 i postanowili użyć podstępu. Wybrali się w drogę i zaopatrzyli się w zapasy podróżne, i wzięli na swoje osły stare wory i zużyte bukłaki na wino, podarte i powiązane. 5 Na nogach mieli zdarte i połatane sandały, a na sobie - znoszone szaty. Cały ich chleb, który mieli na pożywienie, był suchy i pokruszony.

6 W takim stanie przybyli do Jozuego i do obozu w Gilgal i rzekli do niego i do mężów izraelskich: «Przybywamy z dalekiego kraju: zawrzyjcie z nami przymierze!»

A to cwaniaki... no, jednak nie wszyscy mieszkańcy Kanaanu byli aż tak głupi jak ci z Aj.

7 Lecz mężowie izraelscy odpowiedzieli Chiwwitom: «A może wśród nas mieszkacie? Czyż więc możemy zawierać przymierze z wami?» 8 Oni zaś odpowiedzieli Jozuemu: «Jesteśmy twoimi sługami».

No, pedofile też zwykle mówią swoim ofiarom na wstępie, że są ich przyjaciółmi.

Jozue zapytał ich: «Kim jesteście i skąd przybywacie?» 9 Oni odrzekli: «Z ziemi bardzo dalekiej przybywają twoi słudzy, w imię Pana, Boga twojego.

Oczywiście w tym momencie pada imię Jahwe, co jest faktem istotnym, bo pokazuje, jak dobrze poinformowani byli owi Chiwwici. Znali imię Boga, co jest rzadkie nawet wśród współczesnych katolików.

Ale z drugiej strony mogli się lepiej przygotować i wymyślić chociaż nazwę kraju, z którego pochodzą. Każdy emigrant raczej zna dobrze nazwę swojej ojczyzny i używa jej. Ten mały szczegół mógł być podstawą do podejrzeń.

Słyszeliśmy bowiem sławę Jego i wszystko, co uczynił w Egipcie, 10 oraz wszystko, co uczynił dwom królom amoryckim, panującym za Jordanem, Sichonowi, królowi Cheszbonu, i Ogowi, królowi Baszanu w Asztarot. 11 Wobec tego nasza starszyzna i wszyscy mieszkańcy naszego kraju powiedzieli nam: Weźcie ze sobą żywność na drogę, wyjdźcie im naprzeciw i powiedzcie do nich: Jesteśmy waszymi sługami, zawrzyjcie więc z nami przymierze.12 Oto nasz chleb: był jeszcze ciepły, gdy braliśmy go z domów naszych na drogę, w dniu, w którym wyszliśmy, by was spotkać, a oto teraz suchy i pokruszony. 13 A te bukłaki na wino były nowe, gdyśmy je napełniali, a oto popękały; nasze szaty i nasze sandały zupełnie się zdarły wskutek dalekiej podróży».

14 Mężowie spróbowali ich zapasów podróżnych, lecz wyroczni Pana nie pytali.

O właśnie, i to jest ważny szczegół, że Boga nie pytali. Bo gdyby pytali, to On by pewnie odpowiedział, ale niepytany raczej nie będzie sobie języka strzępić.

15 Zgodził się więc Jozue na pokój z nimi i zawarł z nimi przymierze, zapewniając im życie, a książęta społeczności potwierdzili je przysięgą. 16 Trzy dni upłynęły od zawarcia tego przymierza, gdy usłyszano, że byli ludem sąsiednim i mieszkali wśród Izraela. 17 Wyruszyli synowie Izraela z obozu i <po trzech dniach> przybyli do ich miast. Miastami ich były: Gibeon, Kefira, Beerot i Kiriat-Jearim.

BT ma wątpliwości, czy to były trzy dni, bo w Septuagincie tej wzmianki nie ma, zaś w następnym rozdziale będzie mowa o dystansie przebytym w ciągu jednego dnia. Ja jednak zauważę tyle, że nie ma pewności, iż to był ten sam dystans, a poza tym tutaj mamy pierwszy raz, gdy wkraczają oni w te tereny, no i odwiedzają aż pięć miast - więc mogło to potrwać trochę dłużej.

18 Izraelici nie natarli na nich, ponieważ książęta społeczności przysięgli im na Pana, Boga Izraela. Ale cała społeczność szemrała przeciw książętom.

Hm, no i właśnie, to się dopiero wkopali... Bo z jednej strony Bóg kazał Izraelowi wyciąć wszystkich bezwzględnie, ale z drugiej nie można też złamać przysięgi na samego Boga. Cóż, mądrze powiedział paręset lat później Jezus, aby nie przysięgać. Bo tu mamy przykład, do czego taka przysięga prowadzić może.

W sumie sytuacja podobna do tej, w której się niejaki Kmicic znalazł w niejakim Potopie - ot, takie luźne skojarzenie.

19 Wszyscy książęta oświadczyli wobec całej społeczności: «Skoro złożyliśmy im przysięgę na Pana, Boga Izraela, przeto nie możemy im uczynić krzywdy. 20 Tak więc chcemy z nimi postąpić: musimy darować im życie, aby nie spadł na nas gniew z powodu przysięgi, którąśmy im złożyli». 21 Wtedy zapewnili ich książęta, że zostaną przy życiu, ale będą rąbać drzewo i nosić wodę dla całej społeczności. Gdy książęta im to oświadczyli, 22 zawezwał ich Jozue i rzekł im: «Dlaczego oszukaliście nas mówiąc: "Mieszkamy od was bardzo daleko - podczas gdy mieszkacie wśród nas?" 23 Dlatego będziecie przeklęci i dlatego nikt z was nie przestanie być niewolnikiem, drwalem i noszącym wodę dla domu Boga mojego». 

24 Wtedy dali Jozuemu taką odpowiedź: «Słudzy twoi dokładnie się dowiedzieli o tym, co rozkazał Pan, Bóg twój, swemu słudze, Mojżeszowi: oddanie wam całej tej ziemi i wygładzenie wszystkich mieszkańców kraju przed wami. Obawiając się więc bardzo o nasze życie, postąpiliśmy w ten właśnie sposób. 25 Jesteśmy teraz w twoim ręku: uczyń z nami to, co wydaje ci się dobre i słuszne».

No proszę... czyli znali naprawdę dużo szczegółów i byli całkiem rozsądni. W ich sytuacji nie dało się chyba postąpić lepiej, chyba że ewentualnie mogli masowo wyemigrować poza Kanaan. Ciekaw jestem tylko, co Bóg myśli o tym wszystkim... no bo przyznać trzeba, że ci Chiwwici sporą pokorą i wiarą się wykazali - dlaczego Bóg chciał ich zabić?

Hmm, a może cała ta historia od początku była przez Niego tak zaplanowana, by ich uratować? Cóż, trudno stwierdzić to teraz.

26 I Jozue tak postąpił z nimi. Wybawił ich z ręki Izraelitów, żeby ich nie pozbawili życia. 27 Wówczas uczynił ich Jozue drwalami i noszącymi wodę dla całej społeczności i dla ołtarza Pańskiego, aż po dzień dzisiejszy, na każdym miejscu, które [Pan] wybierze.

Wybawił z ręki Izraelitów chyba w tym sensie, że nie uczynił ich niewolnikami prywatnych ludzi, ale niejako "własnością państwową" - bo prywatny by się nie certolił, tylko zabijał, jak mu Bóg przykazał, w końcu jedynie książęta składali przysięgę. W zasadzie to był jedyny sposób, aby spełnić warunek przysięgi i zapewnić im życie (czy ściślej: nietykalność).

Hm, no i to tyle na dzisiaj. Widzimy na przykładzie tego rozdziału, że przysięga złożona na Boga stoi wyżej niż Jego nakazy. A przynajmniej tak tą sytuację zinterpretował Jozue.